Zeeheldenfestival; op naar het 50e jubileum!

De tiende verjaardag van de Bewoners­organisatie Zeeheldenkwartier De Groene Eland, in 1981, was een mooie reden om een muziekfestivalletje te houden. Maar hoe deed je dat 42 jaar geleden? Gewoon met een aantal enthousiaste mensen een Feissie bouwen? Ze konden een beetje meeliften met de populaire ‘Old Timer Show’ van de vader van Eric Pardon (van de verfwinkel). Want ook toen al waren er veel activiteiten in het Zeeheldenkwartier.

Een podium, in de vorm van een platte bak, werd gevonden bij Jan in de Westerbaenstraat. Die werd geplaatst op het kleine stukje Riemerstraat tussen de Elandstraat en de Piet Heinstraat. Versterkers waren niet nodig en met de artiesten, de enigen die werden betaald voor het ‘festival’, werd cash afgerekend. Het heette ook nog geen Zeeheldenfestival. Opbouw-werkers Andrée Ruting, Ard van Rijn, Peter van Loon en Hans Hogervorst waren betrokken bij de voorbereidingen. En Jan, van ‘de Verwarring’, zorgde met zijn drankvergunning voor de bar-inkomsten. En... het werd een grandioos feest!

Het mooie is dat er in feite weinig is veranderd. Behalve dat het straatfestival van toen is uitgegroeid tot het grootste buurtfestival van Den Haag en misschien wel van heel Nederland, draait het festival nog steeds op een leger van vrijwilligers. In de loop van de jaren is de organisatie zich gaan professionaliseren. Er werden verschillende werkgroepen samengesteld en er werd een programmeur benoemd. Er kwamen werkgroepen voor de bar, publiciteit, sponsoring, subsidies enzovoort en met vertegenwoordigers uit iedere werkgroep werd de regiegroep gevormd. 

In de beginjaren liep alles goed en prettig in samenspraak met de wijkpolitie, maar toen het festival groter werd, moest voldaan worden aan een groeiend aantal bepalingen waarvan veiligheid een van de speerpunten was en nog steeds is. En er werd druk geëxperimenteerd om de muziek van de diverse bevolkingsgroepen die het Zeeheldenkwartier huisvest, op verschillende zaterdagen achter elkaar in thema-avonden ten gehore te brengen, maar dat werkte niet. Het was ook te bewerkelijk, want het nieuwe, inmiddels uit steigerpijpen bestaande podium moest iedere keer weer worden afgebroken, opgeslagen en opgebouwd. Ook werd er een Festivaldameskoor opgericht dat luisterde naar de naam ‘De Zuinige Mondjes’. 

Het Festival groeide en veranderde. De locatie werd te klein en in 1987 verhuisde het naar het Prins Hendrikplein. De gemeente Den Haag en het Fonds 1818 zorgden voor redelijke subsidies, door de grote groep vrijwilligers werden sponsorgelden van buurtsponsors binnengebracht en de barinkomsten zorgden voor de rest. Dat was hard nodig want de bandjes moesten betaald worden en het festival, dat nu officieel naar de naam Zeeheldenfestival luisterde, werd te groot voor de twee wijkagenten, zodat de organisatie voor het eerst begon te werken met ingehuurde beveiligers. Bandjes, ook die die al een beetje naam begonnen te krijgen, gebruikten maar al te graag het Zeeheldenfestival, dat meer was geworden dan een buurtfestivalletje, als springplank voor grotere optredens. Er werden afspraken gemaakt met grotere festivals zoals Parkpop om de festivals niet gelijktijdig te programmeren. Golden Earring, al groot vóór het festival, trad er op en ook Earring ontdekking en toen nog kindsterretje Anouk, beleefde haar eerste grote optreden op het Zeeheldenfestival. In de loop van de tijd werd het festival geopend door wethouders, maar ook burgemeesters Wim Deetman, Jozias Van Aartsen en Pauline Krikke openden het festival. 

De opening op woensdagmiddag is meestal een groot spektakel met de kinderen uit de wijk. Op zaterdagavond de grote act en op zondagochtend een klassiek concert met ontbijt. Tussendoor optredens voor zo ongeveer iedereen; kinderen, jong en oud, van hip-hop tot funk, van jazz tot onvervalste rock & roll. Een bruisend, voor elk wat wils-festival waar jaarlijks omstreeks 25.000 bezoekers op afkomen. Om aan die vijf dagen durende georganiseerde chaos met omstreeks zestig verschillende optredens, diverse acts, EHBO, beveiliging, eten en drinken structuur te geven, werd een coördinator aangesteld, de enige betaalde kracht van dit grootse festival. En in 2019, het jaar waarin de voorbereiding van het veertigste festival wreed door corona werd afgekapt, werd besloten het festival, dat tot dan toe had gefunctioneerd als een van de werkgroepen van de Bewonersorganisatie Zeeheldenkwartier De Groene Eland, zelfstandig te laten zijn, met een warme band met het Zeeheldenkwartier en de bewoners. In 2021 is dat geëffectueerd. 

Sinds die eerste keer in 1981 is er veel veranderd, maar wat niet is veranderd is het enthousiasme van de nu ruim tweehonderd vrijwilligers die straks, als het festival weer achter de rug is, de troep opruimen, evalueren hoe ze het volgende, alweer 42e festival, nog leuker, spannender en beter kunnen maken en na drie maanden weer aan de slag gaan om het volgende festival vorm te geven. Onze dank daarvoor, en op naar het 50e jubileum! 

Tekst: Wybe van de Kuinder, redacteur Zeeheldennieuws.
Verschenen in het Zeeheldennieuws, uitgave juni 2022, ter ere van het 40-jarig bestaan van het festival