Haagse Humoristen deel 2

De beste humoristen komen van oudsher uit Den Haag. Waarom is onze stad hofleverancier van zoveel getalenteerde grappenmakers, komische talenten en humorvolle schrijvers? Wel, het zand en het veen hebben er alles mee te maken. Een aangeboren afkeer van de boven-ons-gestelden. De eeuwenoude hofcultuur en de aanwezigheid van bespottelijke politieke figuren, in combinatie met de Haagse grote bek, zijn de ultieme voedingsbodem gebleken. Haagse humor is de beste humor. Laat ons daarom nogmaals een aantal helden eren!

Godfried Bomans

Op zijn geboortedag, 2 maart, wordt in 2013 door burgemeester van Aartsen een plaquette onthuld aan de gevel van zijn geboortehuis: Bierkade nummer 2. Na zijn geboorte in 1913 verhuist het gezin naar Haarlem. Hoewel in Den Haag geboren, lijkt het alsof hij zich schaamt voor zijn afkomst. Zijn nieuwe woonplaats, Haarlem, is Bomans zó dierbaar dat hij zelfs beweert in deze - overigens prachtige - stad geboren te zijn. Haarlem is zijn inspiratie en groeit zelfs uit tot de ‘Bomansstad’. De schrijver en humorist heeft er zijn hart aan verpand - en andersom. Zijn opvoeding is streng. “Het voordeel van een Spartaanse en gevoelsarme opvoeding is dat alles later meevalt en steeds feestelijker wordt, maar het nadeel is ook niet mis. Je houdt je hele leven de trekken van een jongetje dat lief gevonden wil worden.”

Als radio en televisie zijn charisma en komische talent ontdekken, wordt Bomans een veelgevraagde gast in menig programma. Hij wordt misschien wel de eerste échte ‘Bekende Nederlander’. Dat wordt, uiteindelijk, zijn ondergang; Bomans kan geen ‘nee’ zeggen en raakt overwerkt. Op 22 december 1971 overlijdt Godfried Bomans aan de gevolgen van een hartaanval. Meer dan zestig boeken, stuk voor stuk geweldig, zijn de nalatenschap van een van ’s lands meest begenadigde schrijvers. Bomans kreeg - ook na zijn dood - nooit een literaire prijs, een brevet van onvermogen van de literaire elite. Gelukkig houdt het Godfried Bomans Genootschap op internet en met bijeenkomsten de herinnering levend. “Wij zijn allen bannelingen, levend binnen de lijsten van een vreemd schilderij. Wie dit weet, leeft groot. De overige zijn insecten.”

Michel van der Plas

Onder dit pseudoniem brengt Ben Brinkel menig sketch en liedtekst naar het theater of de tv. Frater Venantius van Wim Sonneveld, Tearoom-tango (idem) en het bloedstollend mooie lied Voor haar van Frans Halsema zijn van zijn hand. Conny Stuart, Gerard Cox, Wim Kan, Henk Elsink: zij allen maken gebruik van zijn schrijftalent. Hij was goed bevriend met Godfried Bomans en was eveneens een kritische katholiek. Ben Brinkel werd geboren in 1927 en was voorbestemd om net als zijn vader koopman te worden. Hij wilde echter naar het seminarie om zich als priester uit te laten zenden naar de missie. Zijn grote voorbeeld was de Vlaamse dichter en priester Guido Gezelle – maar uiteindelijk koos hij voor het wereldse leven. Meer dan veertig jaar werkte hij als journalist op de kunstredactie van Elseviers Weekblad. “Ben je belazerd, ben je bedonderd”, of de krentenmikken die achter de rododendrons werden gemikt op Paleis Soestdijk: Michel van der Plas heeft veel bijgedragen aan de Nederlandse cabaretkunst. Hij overleed in 2013. Cabaretkenner Frank Verhallen schreef een prachtig naslagwerk over deze Haagse humorheld en zijn bloemrijke repertoire: Van veel te veel een spaarzaam deel.  

Paul van Vliet

In de oorlog imiteerde hij als kind met groot succes Adolf Hitler - in de tram. Hij ontkwam daarbij, samen met zijn vader, te nauwer nood aan een paar Duitse soldaten. Paul van Vliet: humorist in hart en nieren. Geboren op 10 september 1935 als kind van twee kunstenaars. Tijdens zijn middelbare schooltijd op het Christelijk Gymnasium Sorghvliet zit de jonge Paul al in een cabaretgroepje. Na zijn eindexamen neemt hij een baantje als leerling-journalist bij de Haagsche Courant en in militaire dienst maakt hij zijn debuut op de radio als cabaretier. Dat smaakt naar meer. Ondanks een rechtenstudie in Leiden besluit hij zijn geluk elders te beproeven: in het theater. Hij richt zijn eigen theatergroep op, Pepijn, en verwerft een loods in de Nieuwe Schoolstraat die hij ombouwt tot een vestzaktheater - dat tot op de dag van vandaag onder dezelfde naam bestaat. Vele grootheden uit het cabaret hebben er hun eerste schreden gezet. In de jaren zeventig groeit de Haagse conferencier en begenadigd liedschrijver uit tot een van ’s lands bekendste en geliefdste persoonlijkheden. Van de ‘platte’ Haagse Benny en Majoor Kees tot Baron Taets van Avezaethe – van Vliet bespeelt alle registers van de Haagse cultuur. In 2008 krijgt hij van een studievriendin uit Leiden - koningin Beatrix - de eremedaille voor Kunst en Wetenschap opgespeld. “Paul van Vliet weet zijn publiek niet alleen op een onnavolgbare manier te amuseren, maar tegelijkertijd ook aan het denken te zetten.” Tegenwoordig doet Paul het rustiger aan. Hij zegt daarover: “Ik had het altijd druk, ik hoefde niet naar verjaardagen. ‘Paul moet spelen of iets moeilijks doen, laat hem maar’. Daar ben ik ze dankbaar voor. Maar dat is niet meer zo. Nu moet ik er zijn.”

Harrie Jekkers

Geboren in de Schilderswijk en opgegroeid in Moerwijk is Harrie Jekkers misschien wel de meest Haagse humorist van allemaal. Hoewel een baan als leraar in het verschiet lag, spoorde zijn vader Harrie aan om teksten en liedjes te schrijven omdat hij zag dat zijn zoon daar veel gelukkiger van werd. Eind jaren zeventig richt hij met schoolvriend Koos Meinderts een bandje op: ’t Klein Orkest. De band maakte een aantal steengoede albums met hits als Laat mij maar alleen en Over de Muur. Voor een andere vriend, de journalist Cees Grimbergen, schreef hij op een ochtend een liedje voor diens verjaardag. Diezelfde avond werd het lied gespeeld - en de rest is geschiedenis. O, o, Den Haag groeit uit tot het officieuze - of moeten we inmiddels zeggen officiële? - volkslied van zijn geboortestad. Een paar jaar later valt de band uit elkaar en gaat Jekkers alleen verder met een theaterprogramma. Zijn kompaan Koos Meiderts groeide uit tot een zeer begenadigd schrijver en heeft inmiddels meer dan vijftig succesvolle romans op zijn naam staan. Ze blijven samen schrijven, onder andere voor het Kinderen Voor Kinderen project. Harrie Jekkers ontwikkelt zich tot een ongenadig goede verteller, wiens verhalen over zijn jeugd in vele shows groot succes oogsten vanwege de eenvoud, herkenbaarheid en Haagse humor. Al woont Harrie Jekkers al sinds 2001 op het Spaanse eiland Ibiza, hij blijft de ultieme Haagse volksheld. 

Koot & Bie

Als een Top Tien van Haagse humoristen zou bestaan, stonden Kees van Kooten en Wim de Bie met stip op nummer 1. Geen twijfel mogelijk. Het duo nam in de jaren zestig een aanloop in hun carrière bij de VARA maar besloten begin jaren zeventig een eigen ‘Simplistisch Verbond’ op te richten en over te stappen naar de VPRO. Hier zouden zij tot het einde van hun bestaan als satirisch duo blijven, werkend aan tv-programma’s vol actuele, bijtende humor en vele typetjes. Keek op de week en andere varianten worden een vaste waarde op de zondagavond. De invloed van Koot en Bie op de Nederlandse taal is groot. Woorden als regelneef, doemdenken en positivo danken wij aan hen. Naast tv-programma’s zijn er heerlijke liedjes, langspeelplaten, boeken en natuurlijk de befaamde Bescheurkalender. De kwaliteit van hun werk is ongeëvenaard hoog, decennialang, maar dit vergt zijn tol. In 1998 is de laatste uitzending van het duo te zien. In de jaren erna wordt hun werk met groot succes herhaald. Officieel zijn zij nooit uit elkaar gegaan of gestopt. In hun hoedanigheid als ‘Jacobse en van Es’ gaven zij de stad twee Haagse Helden die immer zullen voortleven. Hun sketch als de Klisjeemannetjes, live vanuit de Houtrusthallen, is legendarisch. Koning Willem-Alexander heeft toegegeven dat hij een groot fan is, bezit al hun albums en kan er vrijelijk uit citeren. Al zal hij dat in het openbaar niet snel doen. 

Andere Haagse humorvolle artiesten: 

Bart Chabot (schrijver/dichter)

Dolf Brouwers (acteur/zanger)

Adriaan Bontebal (schrijver)

Kees Actueel (moppentapper)

Willy Alfredo (sneldichter)

Johan Buziau (clown)

Frank Evenblij (presentator)

Willem van der Vet (regisseur)

Tonny Eyk (componist/pianist)

Wieteke van Dort (actrice/zangeres)

Georgina Verbaan (actrice)

Diederik van Vleuten (cabaretier)

Sugar Lee Hooper (zangeres/performer)

Chiem van Houweninge (scenarioschrijver/acteur)

Bram Vermeulen (componist/cabaretier)

Marcel Verreck (cabaretier)

Burt Rutteman (acteur)

Stefan de Walle (acteur)

Trudy Labij (comédienne)

Lou Bandy (zanger/conferencier)

Tijl Beckand (presentator)

Fred Delfgauw (theatermaker)

Rinus Ferdinandusse (schrijver/acteur)

Howard Komproe (cabaretier)

Dick Matena (striptekenaar)

Jaap Vegter (striptekenaar)

Felix Dupuis (moppentapper)

Pierre Wind (humor-kok)

Helga Ruebsamen (schrijfster)

Koos Speenhof (zanger/lied-schrijver)

Harry Touw (moppenmaker)

Cees de Lange (cabaretier)

Annemarie Oster (comédienne)

Helga Ruebsamen (schrijfster/activiste)

Pierre Wind (kok)

Hans Vandenburg (muzikant, Gruppo Sportivo)

Max Velthuijs (tekenaar/schrijver)

Koos Meinderts (schrijver)

Sander van de Pavert (Lucky TV )

Karel de Rooij (Mini en Maxi)

Sjaak Bral (cabaretier/columnist)

Haagse Humoristen - Deel 1