Het huis aan de Laan

In het boek De Stamhouder vertelt Alexander Münninghoff over zijn bijzondere familiegeschiedenis. Zijn grootvader vertrok omstreeks 1920 naar Letland en bouwde daar een fortuin op. Vanwege de oorlogs­dreiging keerde hij in 1939 met zijn gezin terug naar Nederland. Hij kocht in Voorburg een villa aan de Laan van Nieuw Oosteinde. Auteur Alexander heeft daar een groot deel van zijn kindertijd doorgebracht. Die villa, die de Letse naam ‘Briva Latvija’ kreeg maar die in de huiselijke kring vaak ‘het Huis aan de Laan’ werd genoemd, komt meermaals in het boek ter sprake. Al lezende besloop mij de gedachte dat het wel eens om de villa van mijn moeders oudtante Anna kon gaan, waar mijn moeder als kind regelmatig op bezoek is geweest. Toen het boek uit kwam, was mijn moeder al overleden, maar na enig zoekwerk in het familiearchief bleek het inderdaad om dezelfde villa te gaan.

Die oudtante, Anna van Rosendael (1859-1953), kwam uit een zeer welgestelde Nijmeegse familie. Tot haar 53ste jaar bleef ze ongetrouwd. Zij bezat toen in Nijmegen onder meer negentien huizen die ze verhuurde. In 1912 huwde Anna met de tien jaar jongere weduwnaar Guus Schräder. Guus, die met zijn overleden vrouw op het Seinpostduin in Scheveningen had gewoond, was zelf ook niet onbemiddeld. Het echtpaar liet in Voorburg aan de Laan van Nieuw Oosteinde een riante villa bouwen. Eind 1916 betrokken ze de nieuwe woning, die toen nog zeer landelijk gelegen was. De laan was in die tijd nog slechts spaarzaam bebouwd. De villa had een vrij uitzicht op de landerijen, vandaar dat het huis de naam ‘Bella Vista’ kreeg. Het huis was indertijd gebouwd op een zeer ruime kavel. Als hobby hield Guus er een hoenderfokkerij op na; hij verkocht broedhennen en eieren en adverteerde daar ook mee. Regelmatig viel hij in de prijzen bij wedstrijden van Avicultura.

Rond 1922 kwamen er langzamerhand steeds meer woningen aan de Laan van Nieuw Oosteinde, de Schräders kregen toen een nieuw huisnummer. Er werd nog steeds slechts aan één zijde gebouwd, aan de andere kant reed de stoomtram naar Den Haag en Scheveningen. Later werd dat een elektrische tram die via de Parkweg ging rijden (de Blauwe tram). Guus en Anna gingen kennelijk een beetje van het leven genieten. Zo waren er regelmatig (muziek)avonden waarbij ze zich vaak met jongere mensen omringden. Anna werd in die tijd vaak Naatje genoemd. Mijn moeder noemde haar echter ‘ouwe tante Anna’ wanneer ze ons over haar vertelde. Mamma woonde met haar ouders in de Amalia van Solmsstraat (Bezuidenhout), niet ver van de Laan van Nieuw Oosteinde en is dikwijls met haar moeder in villa Bella Vista op bezoek geweest.

Hoewel Guus tien jaar jonger was, heeft Anna hem ruimschoots overleefd. En dat terwijl ze al vanaf haar vijftigste een stoma had; ze was enkele jaren voor haar huwelijk aan darmkanker geopereerd. Als je je realiseert dat die operatie met de beperkte medische kennis van meer dan honderd jaar geleden had plaats gevonden, maakt dat het natuurlijk nog extra bijzonder dat zij zo oud is geworden! Guus overleed in 1931, Anna pas in 1953. Omstreeks 1939 is Anna naar Oisterwijk vertrokken, waar zij op 93-jarige leeftijd in het R.K ziekenhuis aldaar is overleden. Het is toch wel apart dat ik via zijn boek ontdekte dat haar villa ‘Bella Vista’ destijds door de grootvader van Alexander Münninghoff gekocht was.

Ik was benieuwd of er destijds een ‘eerste steen’ was gelegd en heb in 2016 contact gezocht met de bewoners die op hun beurt ook nieuwsgierig waren en mij uitnodigden om wat meer te komen vertellen over de familiegeschiedenis. Mijn achterneef Henk, eveneens nazaat van tante Anna, was daarbij ook aanwezig en heeft enige foto’s van de villa mogen maken. Zoekend naar meer gegevens over oudtante Anna en haar ‘Huis aan de Laan’ ontdekte ik dat de villa Bella Vista dat jaar precies honderd jaar daarvoor was gebouwd (in 1916). Met ons bezoek hebben we er een feestelijk tintje aan gegeven dat de fraaie villa met de opmerkelijke geschiedenis een eeuw oud was. Ik heb het als heel bijzonder ervaren dat ik – jaren na het overlijden van mijn moeder – toch een keer thee heb mogen drinken in het huis waar zij als kind regelmatig op bezoek was geweest. Overigens is het boek De Stamhouder verfilmd en wordt door AVRO-TROS als achtdelige serie uitgezonden (de eerste aflevering was op 1 januari 2023 op NPO I).