Hagenaars vinden Brussel best belangrijk

Op donderdag 6 juni ging Nederland als eerste lidstaat van de Europese Unie stemmen voor het Europees parlement. ‘Hoge’ opkomst, landelijk: 46,8% van de stemgerechtigden maakte een hokje rood. Ik was een van die stemmers. Maar nu kijk ik voorbij het rode potlood en zet ik mijn Haagse bril op om te zien hoe ‘Brussel’ het deed in de Hofstad.

Ik zoom eerst in, op de Hagenaars die naar Brussel gaan omdat wij ze hebben verkozen als Europarlementariër. Het zijn er maar 4 van de 31 - maar dat is al meer dan in de afgelopen vijf jaar. Het gaat om Marit Maij (GroenLinks/PvdA), Malik Azmani (VVD), Gerben-Jan Gebrandy (D66) en Sebastian Kruis (PVV).

Grappig is dat twee van deze vier Hagenaars telgen zijn uit een politiek geslacht. Marit Maij (1972) is dochter van CDA-politica Hanja Maij, die van 1989 tot 1994 minister van Verkeer en Waterstaat was in het kabinet-Lubbers III, waarin CDA en PvdA zaten. Maar belangrijker is dat Hanja Maij zowel voor als na haar ministerschap Europarlementariër was. In totaal maakte ze in die functie negentien dienstjaren. Vanaf 1994 mede geassisteerd in dat werk door Marit, die na haar studie politicologie voor de Europese CDA-delegatie ging werken - al was ze lid van de PvdA.

Kleine Churchill

Gerben-Jan Gerbrandy (1967) mag zichzelf Hagenees noemen, maar heeft Friese roots. Zijn grootvader was een neef van Pieter Sjoerds Gerbrandy. Pieter Sjoerds was minister van Justitie in het kabinet-De Geer. Dat week op 13 mei 1940 naar Londen uit, na de slag om Den Haag en die de Duitse bezetter verloor. Koningin Wilhelmina benoemde Gerbrandy in september 1940 hoogstpersoonlijk tot premier. De kabinetten-Gerbrandy zijn de enige in de Nederlandse geschiedenis die regeerden zonder parlement. Maar toch had Pieter Sjoerds invloed. Hij hield vanuit Londen radio-praatjes die het verzet moesten inspireren. Ze leverden hem de bijnaam ‘Kleine Churchill’ op.

Bekend in Brussel

Gerbrandy-telg Gerben-Jan was van 2009 tot 2019 Europarlementariër. Hij kent dus net als Marit Maij de weg in Brussel al. Sterker, van 1994 tot 1996 moeten hun paden elkaar meermaals gekruist hebben. Want terwijl Maij assistent van de CDA-delegatie was, werd Gerbrandy medewerker van D66-Europarlementariër (en Hagenaar) Doeke Eisma. 

Ook VVD’er Malik Azmani (1976) zal zich in Brussel geen kat in een vreemd pakhuis voelen. Hij zit al sinds 2019 in het Europarlement. Sebastian Kruis (1991) van de PVV heeft als enige Hagenaar in de nieuwe Europese delegatie géén voetstappen liggen in Brussel. Kruis’ politieke profiel is nu vooral Haags: hij is fractievoorzitter in de Haagse gemeenteraad en daarnaast persvoorlichter van de Tweede Kamerfractie. 

Den Haag versus Nederland

Tijd om uit te zoomen: hoe stemde Den Haag in vergelijking met de landelijke uitslag? Allereerst was de opkomst in Den Haag met 40,4% van de stemgerechtigden flink lager dan landelijk (46,8%). Vervolgens stemden de Haagse kiezers meer dan landelijk gemiddeld op GroenLinks/PvdA, VVD, D66, Volt, Partij voor de Dieren en ook Forum voor Democratie en de SP (die beide geen zetel behaalden). (Veel) slechter dan landelijk presteerden PVV, NSC, BBB en alle confessionele partijen: CDA, ChristenUnie en SGP. 

Ton Elias

Mijn conclusie: lag het aan de Haagse kiezer, had het extraparlementaire kabinet van PVV, VDD, NSC en BBB dat aantreedt minder poot aan de grond gekregen in Europa. Maar wat zegt dat? Ik zie het zo. De Haagse kiezers vinden Europa over het algemeen best belangrijk. Klinkt dat bekend in de oren? Klopt. Het is de (vaak bespotte) slogan die oud-journalist, oud-VVD-Kamerlid én Hagenaar Ton Elias twintig jaar geleden verzon voor een Postbus 51-campagne pro-Europa.