Hagenees, Zoetermeerdenaar of schollekop?

Dat de plek waar je bent geboren belangrijk is, weet iedere Hagenaar. Waar je wieg stond, bepaalt immers of je jezelf Hagenees mag noemen of niet. Maar heden ten dage kan dat recht je ontglippen. Als het druk is in de Haagse kraamklinieken, kun je zomaar ineens een Zoetermeerdenaar zijn. 

Daarom hebben de VVD-raadsleden Lotte van Basten Batenburg uit Den Haag en Berend Aptroot uit Zoetermeer de handen in elkaar geslagen. In september pleitten ze voor een grondruil tussen Den Haag en Zoetermeer. Het voorstel, vervat in raadsvragen in beide gemeenten, is niet eens zo ingrijpend als het klinkt. Het gaat om stukjes grond ter grootte van een verloskamer in de Haagse en Zoetermeerse vestigingen van het Hagaziekenhuis. 

Het Hagaziekenhuis wil meewerken en de Vereniging van Nederlandse gemeenten ziet al sinds 2016 geen wettelijke obstakels. Toch heeft het zoveel bestuurlijke voeten in de aarde, dat het Haagse en het Zoetermeerse college van burgemeester en wethouders geen kans zag de vragen binnen zes weken te beantwoorden. Nu komen die begin november.

‘Kraamenclave’

Daarom doe ik alvast wat voorwerk. Een zoektocht op internet leert dat het idee om grond te ruilen niet uniek is. De kwestie speelt al meer dan tien jaar op veel plekken in Nederland. Tussen Vlaardingen en Schiedam bijvoorbeeld.

In 2010 wilde de Vlaardingse burgemeester als eerste een ‘kraamenclave’ openen in het Vlietlandziekenhuis in Schiedam. Het geboortecijfer van Vlaardingen was namelijk 85% gekelderd, sinds het Schiedamse ziekenhuis in 2009 zijn deuren opende. Maar het bleef bij een symbolische handeling. De ‘annexatie’ nam volgens de burgemeester zoveel ingewikkelde juridische procedures met zich mee, dat hij het plan afblies. Een jaar later liep eenzelfde plan van de burgemeester van Terschelling stuk op ‘regels voor gemeentelijke herindeling’. 

Het lag niet aan het toen regerende kabinet-Rutte I. Dat vond juist dat ouders meer vrijheid moesten krijgen bij het opgeven van de geboorteplaats van
hun kind. Staatssecretaris van Justitie Fred Teeven beloofde dit plan te gaan uitwerken. Maar eerst vroeg hij advies aan de commissie voor de burgerlijke staat.

‘Echt geen Hageneesje op de wereld zetten’

Daar liep het mis. In mei 2011 schreef Teeven aan de Tweede Kamer dat de adviescommissie unaniem tegen zo’n versoepeling was. Want die zou een breuk betekenen met de regel uit 1811, waarin staat dat de geboorte-akte van een kind wordt opgemaakt in de gemeente waar het daadwerkelijk is geboren. 

Die brief geldt nog steeds. Toen er vier jaar later Kamervragen werden gesteld omdat een aanstaande moeder uit Naaldwijk in het AD verzuchtte dat zij ‘echt geen Hageneesje op de wereld wilde zetten’, hoefde de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk er alleen maar uit te citeren.

Ben ik een schollekop?

Nou, kortom, ik denk dat ik nu wel weet hoe het gaat aflopen met het voorstel-Van Basten Batenburg/Aptroot. Maar ik zit nog met één vraag. Ik ben een Hagenees, klaar uit. Maar mag ik mijzelf ook schollekop noemen? Ik ben namelijk geboren in de geboortekliniek Frankenslag, in het Statenkwartier.

Ik stel deze vraag omdat ik Ronald Plasterk, geboren in diezelfde kraamkliniek, in een officiële toespraak hoorde zeggen dat hij ‘eigenlijk een schollekop’ is. Dat gebeurde toen Plasterk als minister van Binnen-landse Zaken Vlaggetjesdag 2015 officieel opende. In het hol van de leeuw als het ware. En ironisch genoeg enkele maanden voordat hij de Kamervragen moest beantwoorden over het Hageneesje dat toch liever een Naaldwijkertje zou zijn. 

Kijk, dat zou ik nou nooit durven te beweren. Want iedere Hagenees voelt toch op zijn klompen aan dat een echte schollekop zo’n beetje geboren is op het strand? In Scheveningen-Dorp, Scheveningen-Haven of Duindorp?