Saharazand daalt neer op verkiezingsdag

Vijf weken geleden schreef ik dat ik de ware verkiezingskoorts miste. Ik mijmerde zelfs over de wildplakkers van weleer, die elkaars posters overplakten in de strijd om zetels in de gemeenteraad. Ze zijn vervangen zijn door enorme elektronische borden, waarop een onoverzichtelijke lappendeken van posters geprojecteerd wordt. Werkt voor geen meter.

Vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen zag ik dan ook dat een aantal partijen het daar niet bij had gelaten. Hart voor Den Haag van Richard de Mos had de halve stad behangen met zijn eigen beeltenis. Maar liefst vier stuks boven de Koningstunnel. Een hele rij op de middenberm van de Burgemeester Patijnlaan. Langs de Lekstraat. Met heel af en toe een andere ertussen. Zoals die van het hoofd van Forum voor Democratie. Die overigens in Den Haag helemaal niet verkiesbaar was en ook echt niet op die ene zetel gaat zitten die de partij won. Vlakbij het Schenkviaduct schiet ik in de lach; iemand heeft hem een hitlersnorretje gegeven – ook dat is vrijheid van meningsuiting. 

Ik vraag me af of het eigenlijk wel mag, al die posters om lantarenpalen klemmen. Ik dacht dat het overzichtelijker en vooral ook netter werd geacht om ze alleen nog op die grote borden toe te staan. Tegelijkertijd wil natuurlijk niemand in verkiezingstijd boa’s afsturen op politieke partijen. Ik denk dat dit dan ook onder het typisch Hollandse hoofdstuk valt dat ‘gedogen’ heet.

Bij deze verkiezingen kreeg ik overigens weer een verkiezingskrant in de brievenbus. Handig om je keuze voor te bereiden, want er waren maar liefst 495 kandidaten op 21 lijsten verkiesbaar. En dan kon ik nog eens kiezen uit 276 stembureaus. Dat laatste heb ik aangepakt vanuit logistiek perspectief. Plus een snufje nieuwsgierigheid. Langs de fietsroute naar mijn werk vond ik De Tempel. In dit markante voormalige bankgebouw aan het Prins Hendrikplein zat vroeger een discotheek, maar tegenwoordig huist de gemeentelijke afdeling archeologie erin. Van de binnenkant zag ik alleen niet veel. Er stond geen rij kiezers te dringen en een efficiënte looproute loodste me in een mum van tijd van aanmeldbalie naar stemhokje, stembus en uitgang.

Grauwsluier

Het prachtige lenteweer dat ons dit weekend nog beloofd was viel intussen een beetje tegen. Lichte bewolking begon ’s middags de blauwe lucht te sluieren. Sterker, de witte wolkenslierten verkleurden langzaam geel van het Saharazand dat uitgerekend op verkiezingsdag koers zette naar Nederland. Eind middag hing er een grauwsluier over de stad en was de belofte van lente verschoven naar het weekend.

Na sluiting van de stembureaus is duidelijk dat de opkomst laag was. Maar twee van de vijf Haagse kiezers zijn gaan stemmen. “Ik baal daarvan”, zei burgemeester Jan van Zanen daarover. Trendwatchers en opiniepeilers gaven in de loop van de avond als reden op dat kiezers niet wisten op welke partij ze moesten gaan stemmen. Ik moet bekennen dat ik daar ook een beetje last van had. Maar toen ik me realiseerde dat ook dit weer zo’n typisch Hollands hoofdstuk is, namelijk dat we het liefst zouden zien dat elke Nederlander een eigen partij had, heb ik me daaroverheen gezet. Ik vulde stemwijzers en kieskompassen in en kwam tot een keus.

Winnaars en verliezers

De dag na de verkiezingen waren de winnaars (De Mos, D66, Partij voor de Dieren), de verliezers (Haagse Stadspartij, PVV, 50PLUS) en de nieuwkomers in de Haagse raad (Denk, Forum) bekend. Alle andere partijen bleven op hun plek. Getalsmatig lijken er daardoor veel coalities van partijen mogelijk te zijn.Toch kan het aantreden van een nieuw stadsbestuur nog een ingewikkeld puzzeltje blijken. Allereerst ligt het voortouw bij Hart voor Den Haag als grootste partij. Maar bij D66 of GroenLinks hoeft De Mos niet aan te kloppen, die sloten samenwerking bij voorbaat uit. Ten tweede noteerde Omroep West drie maanden geleden al dat het piepte en kraakte in de huidige coalitie van 5 partijen - D66, VVD, GroenLinks, CDA en PvdA. 

Ik vraag me nu af of dat misschien een voorbode was. Zou er Saharazand in de democratische machinerie gestoven zijn? Ik ben benieuwd…