Winnaar van de Haagse Vrijwilligersprijs 2024

Zaterdag 23 november heeft De Haagse Soepbus uit handen van wethouder Mariëlle Vavier de Haagse Vrijwilligersprijs 2024 voor organisaties van de gemeente Den Haag ontvangen. Het is de eerste keer dat De Haagse Soepbus voor deze prestigieuze prijs werd genomineerd, maar bepaald niet de eerste keer dat de organisatie in het nieuws komt. De Haagse Soepbus, inmiddels een keurige ANBI-stichting en een begrip in Den Haag, heeft een roemrucht verleden.

In 1987 kreeg de zorg voor dak- en thuislozen speciale aandacht omdat dit jaar door de Verenigde Naties werd uitgeroepen tot ‘het jaar van de daklozen’. In Den Haag leidde het concreet tot een oude HTM-bus op het platform van het centraal station waar ‘buitenslapers’ konden overnachten en waar soep en koffie werd geschonken. De exploitatie werd gedaan door de Kessler Stichting. De eerste Haagse Soepbus was een feit en meteen waren er bezwaren. De bus was niet alleen zichtbaar voor de gebruikers ervan, maar vooral ook zichtbaar in de maatschappij. De problematiek van dakloosheid werd voor veel mensen duidelijk en (te?) direct waargenomen. Onder aanvoering van de NS kwam er verzet tegen de Soepbus en uiteraard ook weer verzet tegen dat verzet. Dankzij een column van Wim de Bie in de Volkskrant haalde de Haagse Soepbus in 1988 zelfs het nationale nieuws. Het werd politiek en uiteinde-lijk werd de bus buiten het station geplaatst. HTM en de NS blij, maar meteen kwamen er bezwaren van het Rijksarchief, het Letterkundig Museum en de Koninklijke Bibliotheek. Iedereen wilde best daklozen helpen ‘but not in my backyard’, toen dus al. 

Van vaste standplaats naar mobiel 

Na enkele jaren en aanhoudende bezwaren besloot de Kessler Stichting om de oude stadsbus, die al jaren niet meer kon rijden, te vervangen door een tweedehandse, aangepaste bestelwagen en daarmee elke nacht door de stad te rijden met zeven stopplaatsen. Met behulp van sponsoring lukte het in 2007 zelfs om de krakkemikkige tweedehands bus te vervangen voor een nieuwe. De Soepbus nieuwe stijl sprak mensen op een goede manier aan. Inmiddels was ook de Kessler Stichting volop in verandering en verbetering, maar tijdens de nieuwbouw van het pand aan de De la Reyweg, waar de Soepbus binnen werd gestald, moest de bus buiten worden geparkeerd en werd tijdens Oudejaarsnacht in brand gestoken. De maatschappelijke verontwaardiging was groot; weer haalde de Soepbus de lokale en nationale pers. De gemeente (onder aanmoediging van burgemeester Van Aartsen) betaalde in één keer de aanschaf van een nieuwe Soepbus. Knaloranje dit keer en ook deze opvallende bus werd een herkenbare verschijning in de stad.

Subsidie stopgezet

Terwijl de Kessler Stichting en de Soepbus floreerden met een mooi nieuw oranje bus en een bijna klaar splinternieuw gebouw besloot de gemeente opeens de subsidie aan de Soepbus stop te zetten. Het argument was dat de bus vooral werd bezocht door mensen uit MOE-landen, tegenwoordig noemen we dat EU-arbeidsmigranten, en dat deze mensen geen hulp mochten ontvangen omdat ze terug moesten naar hun land van herkomst. Besloten werd de hulp van het publiek in te roepen. De bus voorziet namelijk in een behoefte van mensen in nood. Het is niet aan de Kessler Stichting om mensen op hun afkomst of status te beoordelen in het verstrekken van soep en brood. Bovendien stonden er niet alleen maar MOE-landers. 

De reuring in media riep veel sympathie op, in de gemeenteraad en erbuiten. Een ondernemer meldde zich en besloot de kosten van de Soepbus voor een heel jaar te willen dragen. Opeens was er de financiële ruimte om 2012 het jaar van aanpassing te maken. Er werd samenwerking gezocht met een stichting (IDHEM) die MOE-landers ondersteunden. Door een vaste medewerker te koppelen aan een vrijwilliger van deze stichting was er een maximaal profijt. Ook kwam het besef dat het ’s nachts mensen wakker maken voor een broodmaaltijd niet strookt met een zo normaal mogelijke benadering. De Soepbus stopte met ’s nachts rijden en kreeg twee vaste stopplaatsen: bij de Grote Kerk en het Centraal Station.

Maatschappelijke betrokkenheid

De royale gift van de ondernemer stimuleerde het idee om meer in te zetten op private bekostiging. Het idee van maatschappelijke aandelen werd uitgewerkt (2.000 euro per stuk). Het leverde voldoende op om ook 2013 de Soepbus te kunnen laten rijden. Zowel particulieren als vermogensfondsen en bedrijven deden mee. De gemeente, enigszins in verlegenheid gebracht door de continue aandacht, besloot jaarlijks een bedrag te subsidiëren van €50.000 omdat toch ook ‘gewone Nederlanders’ zich meldden bij de bus. De stichting (IDHEM) waarmee sinds 2012 mee werd samengewerkt, werd gekort in haar subsidie en kon geen vrijwilligers meer leveren. Sindsdien deed de Soepbus een beroep op een klein maar betrokken groepje vrijwilligers en reed er dagelijks een medewerker van de noodopvang mee (twee mensen op de bus). 

Post Covid

Vanwege de corona maatregelen kon de Soepbus noodgedwongen een paar weken niet rijden. Vlak daarvoor roerden de ondernemers en bewoners zich rondom de stopplaats bij de Grote Kerk. De Soepbus verhuisde naar de Koekamp, daar staat hij nu nog steeds elke dag. Begin 2022 heeft de Kessler Stichting de Soepbus overgedragen aan een zelfstandige organisatie: Stichting De Haagse Soepbus. Met als bruidsschat een mooie bijdrage van de Vrienden van Kessler waarmee een splinternieuwe, op maat gemaakte elektrische foodtruck werd aangeschaft. In 2024 is de stichting springlevend en doet zij haar werk met tachtig vrijwilligers op een duurzame manier voor mens en milieu. Niemand bij de Soepbus wordt betaald en zelfs van de, volgens ANBI verplichte, vrijwilligersvergoeding is nog nooit door iemand gebruikgemaakt. Met het Leger des Heils, het Straatconsulaat, de Straatverpleegkundigen, de Dokters van de Wereld, het Rode Kruis, de Stichting Barka en de Stichting Kessler Perspektief als partner-organisaties wordt er zeven dagen per week, 365 dagen per jaar, hulp geboden aan mensen die dat heel hard nodig hebben.

Steun De Haagse Soepbus 

Wij werken alleen met vrijwilligers en elke euro die we ontvangen komt ten goede aan de bezoekers van de Soepbus. Alle donaties, groot of klein, worden dus bijzonder gewaardeerd! Ga naar doneerpagina