Mijn fotoreportage van de Markthof

In 1967 maakte ik als jonge fotograaf een reportage over de opening van de Markthof aan de gedempte Gracht. Ik had totaal geen idee van de achtergronden van dit project. Het bleek dat daar een lange geschiedenis van een vroeger welvarende joodse buurt achter het Spui en omgeving Nieuwe Kerk, Stille Veerkade en Paviljoensgracht aan vooraf was gegaan.

Rond 1900 waren er al handelsactiviteiten te vinden in de ‘Nijverheids Markthal’. Maar met de Tweede Wereldoorlog en de deportatie van de Joden naar de vernietigingskampen werd de bijna 20.000 leden tellende gemeenschap nagenoeg uitgeroeid. Een van de overlevenden was de rijke alleenstaande Levi Lassen (1884-1962) die in 1946 vanuit New York terugkeerde. Wat hij aantrof was een wijk in verval. Voor de oorlog was hij een succesvol zakenman en bezat veel onroerend goed in de buurt. Er was hem veel aangelegen de wijk weer nieuw leven in te blazen.

Levi Lassen wilde van de Gedempte Gracht als eerbetoon aan de niet teruggekeerde Joodse bewoners weer een bloeiend handelscentrum maken en begon in de omgeving panden op te kopen. Daartoe werd in 1957 de Stichting Levi Lassen opgericht. Als secretaris benoemde Lassen zijn rechterhand en voormalig lid van de Tweede Kamer voor de KVP, Karel van Rijckevorsel. Door andere plannen van de gemeente en de Bijenkorf moesten de plannen worden bijgesteld. Lassen ging in onderhandeling met de gemeente en de toenmalige Centrale Vereniging voor Markt-, Straat- en Rivierhandel over een “tijdelijke overdekte markt” op eigen grond van de stichting. Men was enthousiast.

Lassen heeft de opening van zijn droom niet meer mogen meemaken: op 5 maart 1962 overleed hij ten gevolge van een hartaanval. Onder de bezielende leiding van zijn vertrouweling Karel van Rijckevorsel en in samenwerking met de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel kwam in oktober 1967 het eerste deel van de overdekte markt hoek Spui/Gedempte Gracht gereed. In mei 1968 werd het deel op de andere hoek van de Gedempte Gracht geopend. Daarvan ziet u hier een aantal foto’s. In 2003 werd dit toch wel provisorisch opgetrokken oudste deel gesloopt om plaats te maken voor het meer permanente en destijds modernere geheel, zoals we dat nu kennen.

Ik ben benieuwd hoe lang nog voordat voor dit inmiddels toch wel wat gedateerde geheel de slopers hamer valt…

Met dank aan Joop Christiaanse, destijds financieel- en statutair directeur van de stichting Levi Lassen, voor alle verstrekte informatie en documentatie.