Scheveningse Bosjes

Wie op een mooie middag door de Scheveningse Bosjes fietst, doet dat wellicht over het Galgenpad. Maar gelukkig is de tijd voorbij dat je in die omgeving een strop om je hoofd kon krijgen. Hoe komt het Galgenpad aan zijn naam?

Duingebied en de Bataaf

Zoals veel delen van Den Haag waren de Scheveningse Bosjes ooit duingebied. Sinds de zeventiende eeuw werd het gebied beplant met eiken, iepen, populieren en andere boomsoorten. Eind achttiende eeuw kreeg Willem Heytveldt vergunning om een deel van de duingrond te ontginnen. Hij verbouwde aardappelen, suikerbieten, rogge, gerst en boekweit. Omdat wandelaars en jagers naar het gebied kwamen, bouwde hij naast zijn boerderij een theeschenkerij. Heytveldt was een groot aanhanger van de Bataafse Republiek en werd daarom ook wel ‘De Bataafsche boer’ genoemd. Zijn theeschenkerij kreeg de naam ‘De Bataaf’.

Galg 

Voor die tijd was het een stuk minder gezellig. Op diverse plekken aan de rand van Den Haag kon je galgen vinden. Daar liet men een tijd de lichamen van ter dood veroordeelde en geëxecuteerde misdadigers hangen. Het idee was dat bezoekers van Den Haag zo duidelijk konden zien wat er met ze kon gebeuren als ze zich niet aan de wet zouden houden. Dit tentoonstellen van veroordeelden heeft tot 1795 geduurd. In 2015 hebben alle fietspaden in Den Haag een naam gekregen, onder andere om voor hulpdiensten (politie, brandweer en ambulance) duidelijke plaatsaanduidingen te hebben. Omdat al in de middeleeuwen sprake was van een galg op deze plaats, heeft een van de fietspaden door de Scheveningse bosjes de naam Galgenpad gekregen.

Ver Huell maakt de Scheveningse Bosjes mooi

In 1864 nam het raadslid Jhr. Henri Ver Huell het initiatief om van de Scheveningse Bosjes een prachtig wandelpark te maken. Hij schakelde daarvoor de bekende firma Zocher landschapsarchitecten in. Die ontwierp een mooi park met een waterpartij, gevarieerde beplanting en slingerende lanen. Ver Huell kreeg als dank voor zijn inspanningen een mooie, marmeren bank. In de Scheveningse bosjes staat een tweede bank die ook als monument is neergezet. Deze eert de schrijver en dichter J.J. Cremer (1827-1880). Hij hield niet van begraafplaatsen en had gezegd dat hij geen monument op een begraafplaats wilde hebben. Hij had liever een bank in de Scheveningse Bosjes, “waarvan zij, die er zich verpoozen, nog genot kunnen hebben”. Blijkbaar is het wel verwarrend, twee banken vlakbij elkaar, gezien het opschrift op de ansichtkaart rechtsboven.. Die is dan ook door een Haarlemse uitgever gemaakt. 

Tweede Wereldoorlog

In het najaar van 1942 begonnen de Duitse bezetters met het uitvoeren van het plan om de hele kuststrook van Den Haag in een vesting te veranderen als onderdeel van de Atlantikwall. Dit zorgde voor enorme ingrepen in de Scheveningse Bosjes. Grote hoeveelheden bomen werden gekapt en de waterpartij werd onderdeel van de antitankgracht. Ook werd het Stekelduin afgegraven, zodat het mooie uitzichtpunt De Kogelenberg verloren ging. De twee bankmonumenten werden zorgvuldig afgebroken en opgeslagen. Tijdens de hongerwinter was er niet alleen een tekort aan voedsel, maar ook aan kolen. Dus verdwenen de laatste bomen in de kachels en fornuizen van koude en hongerige Hagenaars. Het resultaat: de Scheveningse Bosjes waren een vrijwel kale vlakte. Na de oorlog zijn de Scheveningse Bosjes snel herplant, met de hulp van onder andere schoolkinderen.

Scheveningse Bosjes

De Scheveningse Bosjes zijn regelmatig in het nieuws. Vaak gaat het over ontwikkelingen in en rond het gebied die een aanslag dreigen te plegen op het mooie groen. Of er is sprake van een trieste gebeurtenis, zoals in mei 2019 een moord. Ondanks dit alles blijven de Bosjes een mooie bestemming voor een wandeling of fietstocht.