Het Haags straatbeeld in de vorige eeuw

Als lezer bent u van mij over het algemeen grote artikelen met veel illustraties gewend. Er zijn echter ook genoeg interessante onderwerpen waar wat minder over te vertellen valt. Daarom zal ik vanaf heden ook zo nu en dan iets nieuws met u delen: een praatje bij een plaatje. Op bijgaande foto is veel te zien, waarover ik graag iets vertel in de hoop zo uw geheugen op te frissen.

Op de foto bij dit artikel is het 26 april 1980. We bevinden ons op de hoek van de Meppelweg en de Dedemsvaartweg. In 1956 werden de Maisonettes aan de Meppelweg opgeleverd, zeer modern voor die tijd, met een beneden- en bovenverdieping. Koelkasten waren in die tijd nog geen gemeengoed en in de keukens was een keukenkastje geplaatst met een ventilatiegat naar de galerij zodat je daar producten kon opslaan die koel moesten blijven. 

Aan de voorzijde van het huis was CV geïnstalleerd, aan de achterzijde moest je behelpen met straalkacheltjes. In de kelderruimte was een enorme CV-ketel gesitueerd, gestookt op stookolie. Regelmatig kwamen de tankwagens van Wubben langs om de enorme ondergrondse tanks te vullen. Het toilet beneden was onevenredig groot. De architect had hier een stortkoker bedacht voor het huisafval, maar daar koos de huiseigenaar niet voor; bij elke woning werd een ijzeren, ontilbare vuilnisbak geplaatst die eenmaal per week aan de straat moest worden gezet. Er was een lift aanwezig, maar die stopte alleen op de tweede en derde etage. Later is de eerste etage ook voorzien van een liftstop.

Direct bij het intrekken van de nieuwe bewoners meldden zich ook allerlei handelaren aan de deur: HUS voor uw dagelijkse brood, Van Grieken voor melk (eerst nog vanuit de melkbus, later per fles), de scharensliep, Waayer de Kaasboer, Wubben voor eieren en Smit met een rijdende groentewinkel. HUS zou later concurrentie krijgen van onder andere Steenbeek, Binnerts en Lensvelt Nicola.

Op de foto zien we de Spijkstaal van Cees Bosman, onze melkventer, voor de laatste flat staan. Hier werd door Van Grieken de dagvoorraad neergezet vanuit de vrachtwagen, waarna Bosman er zijn ventkar mee bevoorraadde. Deze melk-

wagen van Spijkstaal was voor die tijd al luxe. Daarvoor had Cees vele jaren een ijzeren hond, een eenvoudige ventkar met open cabine, aangestuurd door een eenvoudige bromfietsmotor van het merk Sachs. Ik weet nog goed dat hij regelmatig zijn knalpot verloor die provisorisch met ijzerdraad aan het simpele motortje was bevestigd maar regelmatig losschoot, wat een enorme geluidsoverlast veroorzaakte. Je kunt het je niet meer voorstellen maar op de plaats waar nu de Kromhoutbus staat was vroeger het eindpunt van bus 36 gesitueerd. Dat kon ook niet anders, want Den Haag hield op dat punt op en ging over in weilanden met kassen.

Bus 36 was een korte lijn tussen Meppelweg en Zuiderparklaan.  Daar kon worden overgestapt op tramlijn 15 richting Staatsspoor. Maar Den Haag breidde snel uit en reeds op 1 oktober 1957 werd buslijn 36 doorgetrokken tot de Bouwlustlaan met een halte aan de Rade. Een klein jaar later, op 1 mei 1958, werd tramlijn 15 omgezet in een buslijn tot de Dedemsvaartweg, later verlengd tot de Lozerlaan. De Kromhoutbus op de foto is mede door toedoen van uw auteur bewaard als museumbus en vertegenwoordigt onder andere het materieel dat destijds op lijn 15 reed. En dan ten slotte de telefooncel op de foto; een straatbeeld dat de jeugd zich absoluut niet kan herinneren en vaak wordt aangezien voor een gewone telefooncel. De alarmcellen werden vanaf 1925 ontwikkeld omdat nog lang niet iedereen een telefoonaansluiting had. Bij calamiteiten kon dan alarm geslagen worden bij politie en brandweer. De cellen vertoonden door hun ontwerp van staal en glas veel gelijkenis met de PTT-telefooncellen. Vaak stonden de twee cellen naast elkaar, maar op de Meppelweg was daar geen ruimte voor en stond de telefooncel bij de volgende doorgang richting Leyweg. Inmiddels zijn we veertig jaar verder en is het complete straatbeeld veranderd. Gelukkig houden foto’s uit de tijd de herinnering levend.