‘Ouwehoeren is ouwehoeren’

Na 39 jaar stopten Frank en Maryam van der Valk in 2019 met hun Haagse koffietent de Prinsevink, gelegen aan de Scheveningse bosjes. Bouwvakkers, loodgieters, doodgravers maar ook de bewoners uit de chique Archipelbuurt wisten de koffietent te vinden. Zo’n typisch Haags fenomeen, een koffietent. Er zijn er al veel verdwenen of ze werden omgebouwd tot een luxe variant. Maar Frank heeft gelukkig nog veel herinneringen en verhalen. En die verhalen staan nu in zijn boek Zand erover, dat onlangs is uitgebracht.

Zand erover, een titel waar Frank en Maryam eerst nogal gemengde gevoelens over hadden. Was het niet te somber? Maar een andere titel was niet denkbaar. Vanaf 1981 voorzagen zij alle uitvaarten bij de begraafplaatsen St. Petrus Banden en St. Barbara van koffie en belegde broodjes. ‘Zand erover’ was ook een gevleugelde uitspraak als er weer eens een akkefietje was tussen ‘de jongens’ onderling, de vaste klanten die dagelijks de Prinsevink bezochten. En ‘zand erover’: na 39 jaar de deur van de Prinsevink nog één keer afsluiten. 

In al die jaren hoorden zij regelmatig de opmerking: “Wat leuk, zo’n koffietentje, lijkt mij ook wel mooi om te doen.” Precies dat dacht Frank van der Valk ook, na een korte loopbaan in de schoenen- en kledingbranche. Op 22-jarige leeftijd verruilde hij zijn baan en vertrok bij de deftige Haagse modewinkel Austin Reed Pelger in de Hoogstraat, waar hij elke dag van negen tot zes uur werkte zonder daglicht te zien. Daarvoor in de plaats kwamen langere en plezierige werkdagen in de koffietent de Prinsevink. Mooi gelegen aan de Scheveningse bosjes. Het werd een beslissing voor de toekomst.

Niet iedereen was direct enthousiast over zijn keuze. Frank vertelt: “Mijn schoonvader had zijn bedenkingen. Ik was nog niet klaar met de opleiding en werkte destijds in een kledingzaak en had totaal geen ervaring. Hij zei ook: “Moet je eerst niet even kijken of het wel wat voor je is?”. Ik begreep dat wel. Mijn ouders hadden een hotel waar mijn broer veel vaker werkte dan ik, hij was er ook gewoon veel beter in. Nu had ik opeens een koffietent en een broodje bal maken was al een heel nieuwe ervaring. Praatjes had ik wel, maar de rest… Toen kwam Maryam erbij en in de bijkomende werkzaamheden van een koffietent is zij gewoon veel beter.”

Ondernemersbloed

Het ondernemen zat er bij Frank al vroeg in. Het plan was altijd al om iets voor zichzelf te beginnen, net zoals zijn hele familie deed. Zijn vader had in de zestiger jaren een horecawinkel in de Wagenstraat en daarna begon hij een hotel in Rijswijk. Frank groeide letterlijk op tussen de hotelgasten; zijn kamertje lag tussen de hotelkamers in en elke morgen liep hij samen met de gasten naar beneden om koffie te drinken. Bij zijn vrouw Maryam was het niet veel anders. Als dochter van de kruidenier wist zij ook niet beter dan dat haar ouders altijd samenwerkten. Zelf werkte zij ook in hun supermarkt. Tijdens haar huwelijk met Frank stopte zij daar om in de koffietent te helpen. Als Frank vertelt dat hij eigenlijk plannen had om in de autobranche te gaan werken, knipoogt Maryam: “Dat maakt toch niets uit, ouwehoeren is ouwehoeren.”

Voor de Prinsevink was een aantal dingen heel belangrijk. Frank legt uit dat een koffietent meestal op gemeentegrond staat en dat daarom de prijzen ook redelijk moeten zijn. “Voor iedereen betaalbaar. Onze slogan was ook altijd ‘een prima kwaliteit voor een redelijke prijs’. Kijk, als er elke dag mensen binnenkomen, dan kun je niet te duur zijn. Sommige klanten kwamen wel drie keer per dag, dat telt aardig op. Als wij onze prijzen moesten verhogen dan waren we daar ook heel lang mee bezig, dat vonden we echt lastig. Doen we een dubbeltje erbij of een stuiver? En, dachten we ook, als we én het broodje én de koffie én het frisje gaan verhogen dan is die jongen een gulden extra kwijt per dag. Dat kon gewoon niet. Tegenwoordig is het heel anders. Mensen weten niet eens wat een kopje koffie kost of het maakt ze niet uit. Dat zegt toch wel wat.”

Een clubhuis waar je geen lid van hoeft te zijn

In het boek Zand erover staan veel oude verhalen. Frank: “Dat heeft alles met de verandering van de maatschappij te maken. Tegenwoordig heb je veel meer toezicht op alles, mag er veel minder. Neem alcohol schenken. Het was toen makkelijker. Vroeger waren er veel klanten die een uitkering hadden in de zaak. Je had ook families die allemaal hetzelfde werk deden. Was de vader loodgieter, dan werd de zoon dat ook. Dat zie je nu niet meer. Vroeger waren de koffietenten er vooral voor de werklui. De deftige mensen, zeker in deze buurt, wilden niet dat werklui bij hen koffiedronken, dus de koffietent had echt een functie. Het is een clubhuis waar je geen lid van hoeft te zijn, iedereen is welkom.”

Frank en Maryam blikken terug op vroeger. Toen de koffietent blauw stond van de rook, de gokkast een vaste plek had en waar vooral de mannen zij aan zij aan tafel zaten. Maryam: “Niet echt een plek waar je als jonge moeder met je kindje naar binnen ging. Maar toen ik in de zaak kwam, werd die sfeer ook anders. Een vrouw in een koffietent geeft net een betere uitstraling.”

 Ze zijn trots op hun Prinsevink. Op de unieke locatie en het grappige contrast met de deftige buurt Archipel. Altijd samen werken, nooit ziek kunnen zijn, en weinig vakantie. Het was ze nooit te veel. In al die jaren verbouwden ze de tent tot drie keer toe, van zestien vierkante meter naar twintig en van twintig naar dertig. Zo groot is het nu nog steeds. Alleen heet het nu John en June’s en zijn Alex en Tessa de nieuwe eigenaren. Oude klanten vonden het maar niets dat Frank de Prinsevink verkocht. “Jullie hebben mijn hele dag vertieft, nu verdwijnt alle gezelligheid, mij zien ze hier niet meer.”

Toch hebben oude en nieuwe klanten de weg naar de moderne koffietent weer gevonden. En van de Prinsevink zijn gelukkig de verhalen bewaard gebleven!