Kijk op het verleden

Wanneer je geboren bent op 31 januari 1945 in de kraamkliniek Frankenslag aan de Laan van Nieuw Oost-Indië, dan kreeg je als vanzelf het predicaat mee een rasechte Bezuidenhouter of wel ‘Hagenees’ te zijn. Verder in de tijd, wanneer je die leefomgeving gaat verkennen, wat begon met de autopet, dan was je beland in een te gekke ‘speeltuin’ waar veel te ontdekken viel. Door al het puin om je heen werd je gaandeweg nieuwsgierig, hoe zou het er vroeger toch hebben uitgezien? Het historisch besef werd ongemerkt aangewakkerd.

Het bombardement van 3 maart 1945, de nasleep van de oorlog en de wederopbouw hebben zeker invloed gehad op het begin van mijn bestaan. Gelukkig kon vanaf die tijd de toekomst in vrijheid tegemoet worden gezien. Van nature kon ik aardig tekenen en de opgedane indrukken in mijn leven legde ik nogal eens op papier of doek vast. Dat tekenen is een erfenis van talentvolle voorouders. Mijn overgrootvader A.M. Geijp (André) (1955-1926) was een ‘bekende’ kunstschilder, die gewerkt heeft in de centraal gelegen Rivierenbuurt-Noord van Den Haag. Hij had zijn atelier in de Nieuwe Hekkelaan op nummer 57. Bovendien was zijn vader leraar geweest op de tekenacademie van Middelburg.

Dan zit het tekenen als het ware in je DNA. Voor mij niet iets bijzonders, het ging me immers gemakkelijk af. De behoefte om bijzondere gebeurtenissen die ik waarnam op tekenpapier of anderszins vast te leggen is een drijfveer om daar uitvoering aan te geven. De Belgische kunstschilder René Magritte (1898-1967) is er één die ik zeer bewonder, hij probeert ook in zijn geest een en ander te creëren. Het is mooi om onmogelijke situaties uit te beelden. Op de lagere school viel dat vanaf klas één al op door juffrouw van Spronsen. Achteraf gezien was het bijzonder dat mijn moeder de tekeningen, gemaakt op de Van Hoogstratenschool of thuis, van meet af aan bewaarde. Ze was immers trots dat haar zoon tekentalent bezat.

Na mijn trouwen in maart 1971 kreeg ik van haar het hele verzamelde tekenwerk mee en vanaf dat moment ging ik daar zelf mee door, omdat het zo’n mooi gebaar van haar was. Telkens als er weer iets op papier kwam, werd het gerangschikt en op datum in ordners ondergebracht, overzichtelijk in zuurvrije insteekhoezen. Momenteel, na 75 jaar, zijn dat zo’n veertien volle ordners. Wanneer je deze verzameling als autodidact weer eens gadeslaat, ervaar je dat het tekenwerk beter is geworden en de opgetekende gebeurtenissen zo snel voorbij zijn gegaan.

Het zijn nu al historische tijdsbeelden, waarnemingen uit mijn leven en hierbij laat ik een klein deel de revue passeren. Een mini-selectie uit de inmiddels aanzienlijke collectie waarmee menig museum gevuld zou kunnen worden. Tijden veranderen. Zo was bijvoorbeeld een plaatjesboek geen leesboek en bovendien schadelijk voor de jeugd, beweerde men destijds. Toch werden stripboeken gaandeweg steeds populairder. Bovendien hebben afbeeldingen veelal meer zeggingskracht dan tekst, is een opvatting van menig hedendaagse reclamemaker. 

Een van de productiefste illustratrices van Nederland, Jenny Johanna Dalenoord, heeft hierover eens gezegd: ”Tekenen is een visuele manier van vertellen”. Opmerkelijk is dat ik dit terug las op pagina 5 in De Haagse Tijden van 29 september. Maar ook dat al haar vooroorlogse werk verloren is gegaan tijdens het bombardement van 3 maart. Zij woonde in de Emmastraat (in de oorlog de Agathastraat) op nummer 75 en mijn opa en oma (oudste zoon van de hierboven genoemde kunstschilder André) woonde een paar deuren verder op nummer 53. Ook daar gingen fraaie schilderijen in de vlammenzee verloren, schilderijen die hij van zijn vader had gekregen. In 2013 plaatste ik een oproep in De Oud Hagenaar of schilderijenbezitters van mijn overgrootvader zich wilden melden, om zodoende meer kennis te vergaren over zijn werk. Daar zijn veel verrassende reacties op gekomen. 

 Als nakomeling van talentvolle voorouders bied ik u hierbij een klein beeldverhaal uit het archief van bijzondere momenten uit mijn leven.