Nederlandse Veteranendag voor de twintigste keer

Dit jaar vindt voor de twintigste keer de Nederlandse Veteranendag plaats. Dit feestelijke evenement, waarop erkenning en waardering voor de inzet van de ruim 100.000 Nederlandse veteranen centraal staat, wordt jaarlijks in Den Haag gevierd op de laatste zaterdag van juni, dit jaar dus op 29 juni. Van 9.00 tot 17.00 uur vormt het Malieveld ook dit jaar weer het centrale ontmoetingspunt. 

Omdat het Binnenhof vanwege de verbouwingen voorlopig niet beschikbaar is, vindt de officiële opening opnieuw in de Koninklijke Schouwburg plaats en de medaille-uitreiking ’s morgens op het Lange Voorhout. Het defilé dat door koning Willem Alexander op de Kneuterdijk wordt afgenomen, is voor velen het hoogtepunt van de dag. Het indrukwekkende en kleurrijke defilé van ongeveer 4.000 veteranen, tientallen muziekkorpsen en historisch en modern militair materieel wordt live door de NOS uitgezonden. Voor de deelnemers is het steeds weer een kippenvelmoment. Samen met medeveteranen genieten van het applaus dat hen tijdens de hele route ten deel valt, komt dan keihard binnen. Veteranen die fysiek niet (meer) in staat zijn mee te marcheren, kunnen een plekje in een van de historische voertuigen aanvragen. 

Zelf maakte ik het defilé al meerdere keren van nabij mee vanaf een tribune op het Buitenhof. Een mooie plek met zicht op de veteranen als ze aan de koning voorbijmarcheren. Ook voor dit jaar is weer een tribunekaart voor mij aangevraagd. Voorgaande jaren zat ik met mijn rug naar de Hofvijver voor het ruiterstandbeeld van Willem II. Dat is enige maanden geleden weggehaald om er een uitkijktoren te plaatsen, zodat het publiek de werkzaamheden op het Binnenhof zelf kan volgen. Ik ben benieuwd hoe een en ander dit jaar met de tribunes wordt geregeld. 

In 2023 was de Veteranendag op zaterdag 24 juni. Het was toen een heel zomerse dag met veel fleurige zomerkledij op de tribunes. De organisatie had gezorgd voor extra veel flesjes water en er was ook een grote doos met zonnehoedjes waarvan flink gebruik werd gemaakt. Langzamerhand liepen de tribunes vol. Langs de hele route (vanaf het Malieveld naar de Kneuterdijk en vervolgens via Spui, Kalvermarkt en Prinsessegracht terug) stond inmiddels ook al heel wat publiek achter de dranghekken.

Om 13.00 uur waren in de verte al de eerste vliegtuigen en helikopters hoorbaar die deel uitmaakten van het luchtdefilé, dat aan het gronddefilé voorafgaat. Het defilé wordt samengesteld uit zo’n 120 verschillende detachementen van veteranen die meelopen in verschillende verbanden: bijvoorbeeld dezelfde missie, hetzelfde regiment of uit dezelfde periode. Veteranen die nog in actieve dienst zijn, dragen het militaire tenue. Van de verschillende reünieverenigingen dragen de oudere veteranen veelal het speciale veteranenkostuum, jongeren vaak dezelfde kleur sweatshirt of T-shirt met speciale opdruk en een nette spijkerbroek. Natuurlijk mag de gekleurde baret nergens ontbreken! Alle veteranen lopen mee waar zij zich betrokken bij voelen. Veteranen die niet aangesloten zijn bij een veteranenorganisatie kunnen zich overigens ook individueel aanmelden. 

In 2023 bestond de militaire traditie van het regiment Genie-troepen 275 jaar, de oudste van alle krijgsmachtonderdelen. Vanwege het jubileum was het regiment dit jaar zelfs met drie detachementen veteranen ver-tegenwoordigd. Ze werden voorafgegaan door drie bielemannen en enige marketensters, een folkloristisch overblijfsel uit de vroeg negentiende-eeuwse legers. Daar liepen altijd enige bielemannen (bijlmannen) aan het hoofd van een marscolonne. Deze mannen (altijd met zware baard) waren voorzien van een kolbak, leren voorschoot en een bijl met lange steel om eventuele hindernissen uit de weg te ruimen. Tot de tradities behoort het zingen van het Mineurslied bij het passeren van Zijne Majesteit.

Vlak bij me zat een jongetje op de tribune met een grote militaire baret op. Waarschijnlijk zal zijn vader of moeder tot een van de zeventig veteranen behoord hebben die ’s morgens een herinneringsmedaille aan hun missie kregen opgespeld. Dat heeft veel indruk op hem gemaakt, want dat jochie heeft tijdens het hele defilé voor de tribune staan salueren bij elk passerend detachement. Voor de NOS-reporter die hem een kort interview wilde afnemen, had hij eigenlijk geen tijd, er kwam immers alweer een nieuwe groep aan die hij moest begroeten! Ik neem aan dat veel tv-kijkers er, net als ik, met vertedering naar hebben gekeken. 

Vanaf de tribune kreeg ik ook een indruk van het maken van de reportages voor de tv. Er wordt heel wat afgesjouwd met vaak zware apparatuur. In de buurt van de koning natuurlijk meerdere rijdende camera’s, maar er liepen ook journalisten die gevolgd werden door een snoerendrager met oprolbare snoeren. Toen ik me voor de aanvang van het defilé omgedraaid had om de achttien historische en moderne vliegtuigen en helikopters van het luchtdefilé te zien aankomen, stak boven de bomen op de Vijverberg het bakje van een hijskraan uit om overzichtsopnames van bovenaf te nemen.

De terugkerende detachementen marcheerden over een baileybrug tot aan het hoofdpodium op het Malieveld, waar de veteranen met muziek werden binnengehaald. Daarna werd elke groep ontbonden. In afwachting van de detachementen die nog binnen moesten komen, was het tijd voor een welverdiend hapje en drankje op het gezellige muziekplein. De toeschouwers die natuurlijk nog tot het eind van het defilé op de tribunes bleven, kwamen pas na het vertrek van de koning ook naar het Malieveld.