Godfried Bomans is in Den Haag geboren

Onlangs is de biografie van Godfried Bomans verschenen. Laat ik vooropstellen dat het schrijven van een biografie geen eenvoudige zaak is. Ik heb hier zelf ervaring mee en je vraagt je voortdurend af wanneer de tekst van zo’n biografie voltooid is. Het is niet uitgesloten dat je nog iets cruciaals vindt als het boek al in de winkel ligt. Maar goed, die gok moet je wagen. In dit artikel wil ik u iets over de schrijver van die biografie vertellen en over Godfried Bomans zelf. In De Oud-Hagenaar van 26 november 2013 heb ik al een artikel over Godfried geschreven onder de titel: Een jongetje dat lief gevonden wilde worden. 

“De onderzoeksfase is voor mij de boeiendste”, zo schreef de biograaf van Bomans. Ik ben het hier helemaal mee eens. Ik ben dan ook op onderzoek gegaan naar gegevens die betrekking hebben op die biograaf. Met behulp van Google en enkele oude kranten kwam er gelukkig het een en ander boven water. En nu maar hopen dat deze feiten kloppen.

Gerardus Maria Cornelis Vaartjes is op 22 november 1954 in Heerlen geboren. Zijn vader had op het adres Heerler-baan 170 een juwelierszaak. Van 1961 tot 1967 was Gé, zoals hij werd genoemd, leerling van de St. Jozefschool en hierna ging hij naar het Bernardinuscollege. Toen hij een jaar of twaalf was, besloot hij al dat hij later Nederlands wilde gaan studeren. Evenals zijn vader, die gedichten schreef, heeft zijn leraar Nederlands op de middelbare school hier ook invloed op gehad. In 1974 ging hij dan ook Nederlandse Taal- en Letterkunde studeren aan de Rijksuniversiteit in Leiden. In 1982 studeerde hij hier cum laude af. Als kind logeerde hij vaak bij een oom en tante die in Boskoop woonden en later is hij hier zelf gaan wonen.

Van 1982 tot 1993 was hij leraar Nederlands op het Veurs College in Leidschendam. En dan te bedenken dat hij eens gezegd heeft: “Nee, nooit het onderwijs in.” Na zo’n studie Nederlands zijn er immers diverse mogelijkheden. Je kunt wetenschapper worden of journalist of leraar of iets totaal anders gaan doen. Hij is kennelijk op zijn schreden teruggekeerd, want toen hij eenmaal leraar was, schreef hij in een schoolkrant: “Ik kan de school moeilijk missen. Het omgaan met leerlingen is afwisselend, spannend en boeiend”. Van 1993 tot 2015 was hij werkzaam op het Gymnasium Haganum bij de Laan van Meerdervoort. Vanaf 2010 mag hij zich Ridder in de Orde van Oranje-Nassau noemen. Naast diverse andere publicaties - hij was onder meer recensent bij de Volkskrant - schreef hij een biografie over Herman de Man en Top Naeff. Deze laatste biografie was tevens zijn proefschrift. “De biograaf is de meester der illusie, vanuit zijn eigen menselijk tekort”, las ik ergens en ook daar heeft hij gelijk in.

Alweer enkele jaren geleden kreeg ik een mailtje van Gé Vaartjes waaruit bleek dat hij eerdergenoemd artikel over Godfried Bomans dat in de voorloper van deze krant stond, gelezen had. Ik schreef hierin dat een vriend van mij Bomans goed gekend heeft en hij wilde hier in verband met het schrijven van zijn biografie meer over weten. Dit had tot gevolg dat hij bij mij op bezoek kwam. Die vriend van mij was Bill van der Meulen. Hij was van 1970 tot 1976 directeur van de uitgeverij A.W. Sijthoff en heeft in die hoedanigheid enkele boeken van Bomans uitgegeven. Bill schreef hierover: “Mijn bezoek aan Godfried Bomans op 19 oktober 1970 zou het begin worden van een innige vriendschap, maar dat wist ik nog niet toen ik het gezellige huis aan de Parkweg 10 in Bloemendaal binnenstapte. We lagen elkaar in heel veel opzichten: in pianomuziek, grafiek, schilderkunst en natuurlijk in woorden. Onze verstandhouding was vanaf het eerste begin zo goed, dat hij mij in zijn genoeglijke, maar ontzettend rommelige werkkamer vertelde van de ongelooflijke brieven die hij van vrouwelijke fans kreeg. Die brieven bewaarde hij op pagina 100 van verschillende boeken in zijn enorme bibliotheek.”

Bill van der Meulen (1923-2006) kwam in 1995 samen met zijn vrouw Mieke bij mij in de buurt wonen en we raakten al snel bevriend. Hij had de gewoonte om brieven, kaarten, krantenknipsels en wat dies meer zij per jaar te bewaren en vervolgens aan het begin van het volgende jaar het meeste ervan in een multomap te plakken. Zo was er ook een map ontstaan waar Godfried Bomans bij herhaling in voorkwam. Na het overlijden van Bill kwamen die mappen in handen van zijn dochter Annemiek. De biograaf Gé Vaartjes heeft de betreffende map meegenomen en wie weet staan er feiten in die hij nog niet wist.

De biografie heet Vleugelman. Dit is de titel van een van de sprookjes die Godfried geschreven heeft. Gé legt uit waarom hij voor die titel gekozen heeft: “Het sprookje gaat over iemand die in de hemel wil komen zonder dood te gaan. Bomans vond het verlangen mooier dan de vervulling en gaf het leven vleugels via de fantasie - of de leugens, als je het met een hard woord wilt benoemen.”

Hoewel Godfried Bomans al meer dan vijftig jaar geleden overleden is, zullen de ouderen onder ons wel weten wie hij was. Hij is op 2 maart 1913 in Den Haag geboren. Zijn ouders woonden toen op het adres Bierkade 2a. En hij is in 1971 in Bloemendaal overleden. Mocht u meer over hem willen weten dan kan ik u deze biografie aanraden. In maar liefst 824 pagina’s vertelt Gé Vaartjes een uiterst boeiend verhaal over deze schrijver en columnist, maar vooral ook mediapersoonlijkheid.