Het Haagse Geveldier

Binnen de huidige maatregelen is het toegestaan om naar buiten te gaan om een frisse neus te halen. Als je dat doet, kun je in je eigen buurt op zoek gaan naar een bijzondere diersoort: het Haagse Geveldier. Dit dier kwam tijdens de biologieles op school niet aan de orde, maar is in Den Haag op veel plekken te bewonderen in uiteenlopende vormen. Dus loop mee en kijk omhoog!

De vlag dekt de lading

Veel Haagse Geveldieren vertellen het verhaal van het gebouw waar ze aan hangen. Of eigenlijk het verhaal van de gebruikers van het gebouw. Zo wilde de firma Meddens aan de Hofweg 9 met een schaap in de gevel laten zien dat je bij hen kleding van de beste wol kon kopen en bestellen. Aan de Molenstraat 52 zie je ook schapen, maar die zijn bedoeld om op te eten. In dat pand zat namelijk ooit de Coöperatieve Vleeschhouwerij Eigen Hulp, zoals de gevelsteen ook vermeldt. Er zijn ook panden waar het geveldier nog steeds het actuele verhaal van de bewoners vertelt, zoals bij de Koninklijke Stallen.

Kerken

Kerken gebruiken ook dieren als symbool. Een mooi voorbeeld hiervan is de pelikaan, te zien boven de ingang van de Paschaliskerk aan de Wassenaarseweg en in de gevel van de voormalige Jeruzalemkerk aan het Pomonaplein. Volgens een legende voedt een pelikaan haar jongen met haar eigen bloed. De vogel staat daarmee symbool voor de offerdood van Christus. Overigens voeden pelikanen hun jongen met halfverteerd voedsel vanuit hun zo kenmerkende keelzak. Omdat dat voedsel rood is, kan het lijken alsof de vogel haar jongen bloed voert. Dus mogelijk komt daar de legende vandaan.

Dierenriem

Het zal je niet verbazen dat ook de tekens van de dierenriem geveldieren opleveren. Daarvoor moet je naar de Vogelwijk, waar je in een aantal gevels op de Kwartellaan je eigen sterrenbeeld kan opzoeken. De huizen zijn in 1927 gebouwd en zijn ontworpen door de architect Alexander Kropholler. In de advertentie van de projectontwikkelaar, het Bouwbureau J.A. Meijer, in het dagblad de Vaderlander staat als bijzondere aanprijzing genoemd ‘siertableaux van terra-cotta’. In een bespreking in diezelfde krant krijgen de tableaus (zoals we inmiddels spellen) ook een aparte vermelding: ‘Geestig geteekende gevelstukken, welke aanschouwelijk voorstellen figuren uit de dierenriem, de planeten en de jaargetijden; een versiering welke niet zal nalaten de aandacht te trekken’. De krant neemt in dit artikel niet de moeite te vertellen wie de gevelstukken zo geestig getekend had. Dat was namelijk Julie Kropholler (een zus van de architect). De fabrikant van de gevelstenen was de N.V. Steen- Pannen- en Tegelfabriek. “Ouderzorg” uit Leiderdorp. Dit bedrijf was gespecialiseerd in het maken van handvormstenen en heeft ook stenen geleverd voor de bouw van het Vredespaleis.

Tegeldier

In de Vogelwijk kun je trouwens nog een andere bijzondere diersoort vinden: het tegeldier! Iedere straat heeft namelijk een mooie mozaïektegel met een afbeelding van de ‘eigen’ vogel waarnaar de straat is vernoemd. 

Herkenbaarheid

Op veel plekken in Den Haag maken dieren de ingangen van portieken herkenbaar. Zoals bij huizen aan de Thorbeckelaan (vlakbij de Amandelstraat). De dieren boven de portieken aan de Stokroosstraat hebben een prachtig uitzicht over het Stokroosveld. En ook in de Bankastraat vrolijken dieren de gevel op.

Ga verzamelen!

Wat ik hier laat zien, is maar een klein deel van alle geveldieren die in Den Haag zijn te vinden. Zoek je een nieuwe hobby, dan heb ik er één: Geveldieren verzamelen! Als je eropuit gaat, kijk omhoog, verbaas je en geniet!