Wijkgebouw Salvatori aan de Nunspeetlaan

De wijk Rustenburg en Oostbroek maakte deel uit van de voormalige Oost-Escamppolder, die weer onderdeel was van de later opgeheven gemeente Loosduinen. De Oost-Escamppolder is tot in de jaren twintig van de twintigste eeuw gebruikt als weideland en tuinbouwgebied. De belangrijkste bebouwing bestond toentertijd uit de buitenplaats Rustenburg en de boerderij Oostbroek, vandaar de naam van de wijk. Bij een grenswijziging met Loosduinen in 1902 werd het gebied door de gemeente Den Haag geannexeerd. De wijk Rustenburg en Oostbroek is gebouwd tussen 1925 en 1940. De inrichting van de wijk is beïnvloed door de architect en stedenbouwkundige architect H.P. Berlage (1856-1934).

In het stadsontwikkelingsplan voor de wijk Rustenburg en Oostbroek (mei 1926) is op verzoek van de Ned. Hervormd Gemeente een wijkgebouw voorzien aan de Nunspeetlaan 54. Het betreft een gebouw met een symmetrisch gevormde voorgevel. Er zijn vier woningen gevestigd boven het wijkgebouw en drie woningen links en rechts van het middenstuk. De eerste steen werd gelegd op 16 september 1931, door ds. G.B. Westenburg. De ingebruikname vond plaats in maart 1933. Een verhuisbedrijf werd de directe buur. De toenmalige directeur J. P. van de Geest heeft op 26 oktober 1931 de eerste steen gelegd voor het pand Nunspeetlaan 66/74 dat eind 1932 in gebruik werd genomen. Ik ben in 1938 geboren op nummer 70, op dit adres heb ik tot 1963 gewoond.

De eerste steen van Salvatori gelegd

“Met grote belangstelling - wij hebben ons verbaasd - dat zoveel mensen de Nunspeetlaan al gevonden hebben. En onder de stralende zon heeft ds. G.B. Westenburg de eerste steen gelegd voor het wijkgebouw. Namens Kerkenraad en predikanten woonde ds. H. Schokking de plechtigheid bij. Ds. Westenburg gaf zijn blijdschap te kennen over dit uur van grote bemoediging, daar God zo kennelijk zijn werk tot stand brengt, hoeveel bezwaren er ook mogen zijn. Dat geeft een strijder voor Gods Koninkrijk altijd weer moed. Spreker wees erop, hoe broodnodig dit gebouw voor het wijkwerk is, daar het kerkelijk werk beslist onder te nauwe behuizing leed. Hij dankte allen, die hem meegeholpen hadden en bijzonder den bouwer, den heer Meuzelaar. Verder dankte hij dr. Schokking voor diens tegenwoordigheid, waaruit blijkt, dat het Rustenburgwerk een stuk is van het hele werk, dat de Ned. Herv. Kerk in het zich steeds uitbreidend den Haag verricht. Dr. Schokking hield een geestige rede, waarin hij allereerst vertelde, hoeveel omzwervingen nodig waren, vóór hij dit punt bereikt had. Namens hen allen vertolkt hij zijn grootte blijdschap over dit werk, dat door zijn snelheid heeft verrast, waarmee Ds. Westenburg en allen, die hem hielpen, van harte worden gelukgewenst. Hij hoopt, dat het Evangelie ook in deze wijk zijn wonderkracht zal bewijzen. Daarna volbracht ds. Westenburg de eerstesteenlegging met een met bloemen versierde troffel en uit een met bloemen versierde kalkbak. Op den steen staat gegrift: Eerste steen gelegd D’s. G. Westenburg, 16 september 1931.” (Fragment uit Het Vaderland, 16 september 1931).

Een drukbezocht wijkgebouw

Veel families bezochten wekelijks Salvatori voor de kerkdienst. Het gebouw had een multifunctionele functie. In de jaren dat ik aan de Nunspeetlaan woonde, herinner ik mij drie conciërges: de heren Brouw, Tonen en Marcus de Niet. Wekelijks kwam het zangkoor oefenen, uit volle borst werd er gezongen. Het wijkgebouw werd ook gebruikt voor de zondagsschool, de bazaar, bingoavonden, toneelvoorstellingen en familiefeesten. In 1966 heeft het naastgelegen verhuisbedrijf in Salvatori haar veertigjarig bestaan gevierd met een drukbezochte receptie. Ter gelegenheid van het jubileum heeft de drumband van de gymnastiekvereniging Advendo een muzikale bijdrage verzorgd. Salvatori was in die tijd voornamelijk een ontmoetingscentrum voor bepaalde (kerkelijke) bijeenkomsten. Er was ook een huisartsenpraktijk gevestigd. De huisartsen Hoorweg en Pietersen hadden volle bak tijdens het spreekuur. De wachtkamer was aan de kleine kant. Soms stond men buiten te wachten op zijn beurt. Dokter Pietersen kwam na afloop van zijn spreekuur met een dikke sigaar op naar buiten, in die tijd werd er nog volop gerookt. Dokter Pietersen was regelmatig voorzien van de meest luxe personenauto. Als kind stonden wij te likkebaarden van de mooie auto.

Maaltijden afhalen in de oorlog

Vanaf half 1944 was een groot gedeelte van de bevolking van West-Nederland aangewezen op de centrale keukens, waar men tegen een geringe vergoeding warm eten kon afhalen. De levering van gas en elektriciteit was gestaakt. In de oorlog was er in Salvatori een afhaalpunt voor de maaltijden. Dit werd ook wel de gaarkeuken genoemd. Personen die het slachtoffer dreigden te worden van ondervoeding konden, na de goedkeuring door de arts van de Gemeente Den Haag, gratis een maaltijd af komen halen (stamppot of erwtensoep). Als de gamellen waarin de maaltijden gebracht werden leeg naar buiten kwamen, stond er een groot aantal liefhebbers klaar om de gamellen nog een keer schoon te schrapen.

Hoe verder met Salvatori

Als trefpunt van de Ned. Hervormd Kerk was het wijkgebouw vanaf half 2017 al buiten gebruik gesteld. Daarna werd het gebouw in gebruik genomen door de Evangelische Gemeente ‘De Heere zal voorzien’. Sinds 2018 houdt deze gemeente haar vieringen aan de Kerketuinenweg 10, in Den Haag. In maart 2018 is gebouw Salvatori aangekocht door de huisartsenpraktijk V&V, toen nog gevestigd op de Apeldoornselaan. Na een ingrijpende verbouwing is de nieuwe praktijkruimte half januari 2019 in gebruik genomen. De begane grond (Nunspeetlaan 54) is in gebruik als huisartsenpraktijk, waarbij er ook nog een diëtist en fysiotherapeut werkzaam zijn.

Nog een nieuwtje over het aangrenzend pand Nunspeetlaan 66/74

Het oude pand van verhuisbedrijf J.P. van der Geest en Zonen heeft in de afgelopen decennia verschillende bestemmingen gehad en is recent gekocht door een projectontwikkelaar. Het plan is om er weer wat moois van te maken. Binnenkort wordt er meer bekend gemaakt over de toekomstige plannen.