De tijd van elfjes is voorbij

Tijdens het schrijven van het artikel over Han G. Hoekstra zocht ik contact met Joke Linders die samen met Janneke van der Veer een biografie over hem schreef. Ze vertelde me dat er op diezelfde dag een boekje van haar hand over Annie M.G. Schmidt zou verschijnen en dat heb ik dan ook meteen gekocht. De tijd van elfjes is voorbij luidt de titel en het gaat vooral over de vooruitziende blik van Annie met betrekking tot de wereld om haar heen. “Onder de schijnbaar onschuldige, fantasievolle rijmen en verhalen schuilen denkbeelden, visies en oplossingen waarmee zij haar tijd ver vooruit was”, zo schrijft Joke. Op bladzijde 11 las ik tot mijn verbazing dat Annie enige tijd op Scheveningen woonde en daar wil ik u iets over vertellen. 

Een korte levens­beschrijving

Anna Maria Geertruida Schmidt is op 20 mei 1911 in Kapelle geboren. Ze was de dochter van de predikant Johannes Daniël Schmidt en Geertruida Maria Bouhuijs. In 1930 slaagde ze voor het eindexamen HBS A, waarna ze korte tijd notariaat studeerde en vervolgens terecht kwam in het bibliotheekvak. Na de Tweede Wereldoorlog werd ze documentaliste en later redactrice bij Het Parool in Amsterdam. Vanaf 1950 kreeg ze een relatie met Dick van Duijn, waaruit zoon Flip werd geboren. Ze heeft in die tijd zowel aan de Côte d’Azur als in Berkel en Rodenrijs gewoond. Nadat haar man was overleden, ging ze in 1981 in Amsterdam wonen. Ze is op 21 mei 1995 in Amsterdam overleden. Ze heeft ons een enorm aantal boeken, liedjes, gedichten, toneelstukken en musicals nagelaten. 

Ik verlang zo naar Den Haag

Na haar eindexamen in 1930 heeft Annie voor korte tijd in onze stad gewoond. Ze woonde in een pension in de Van Speijkstraat en volgde de studie notariaat, maar al snel bleek dat dit niets voor haar was. In 1933 deed Annie in Den Haag toelatingsexamen voor de opleiding voor bibliotheekassistente. Ze werd toegelaten en kreeg een stageplaats in Schiedam toegewezen. Ze ging vervolgens in Schiedam wonen en gedurende één dag in de week volgde ze de cursus in Den Haag. Het jaar daarop is ze voor deze opleiding geslaagd. Ze wilde hierna de directeurscursus gaan volgen, maar daar was op dat moment geen plaats. Vijf jaar later lukte dit wel. In april 1939 schreef Annie zich in voor deze cursus. In september van datzelfde jaar ging ze samen met een vriendin en collega, Annie Moerkercken van der Meulen, op Scheveningen wonen in een bovenwoning op het adres Zeekant 46. De cursus werd gegeven in het gebouw van de Koninklijke Bibliotheek toen nog gehuisvest aan het Lange Voorhout. 

Na het behalen van hun diploma verhuisde Annie samen met haar vriendin in september 1940 naar Amsterdam. Dat betekent dat Annie M.G. Schmidt het begin van de Tweede Wereldoorlog in onze stad heeft meegemaakt. Ze schreef hierover in haar dagboek. Mocht u daar belangstelling voor hebben, in het eerder genoemde boekje van Joke Linders wordt er uitgebreid aandacht aan besteed. Het kopje: Ik verlang zo naar Den Haag dat boven dit stukje staat, komt uit het lied Wat voor weer zou het zijn in Den Haag? Dat Annie in 1966 schreef. Tijdens het volgen van de cursus in de Koninklijke Bibliotheek heeft Annie ook enkele gedichten geschreven. Tot slot één van die gedichten:

Leeszaal

Ik ben een God in “t diepst van mijn gedachten,
maar in de bibliotheek een volontair
die hunk’rend op een baantje zit te wachten
en boeken uitleent met een zeker air.
Ik lever geestlijk voedsel aan mevrouwen
die binnenkomen en alleen maar van
de allernieuwste liefdesboeken houwen,
“maar niet zo’n engerd als die Wasserman”. 
Ik loop met stapels boeken rond te sjouwen
en plak een etiket op Gorter’s Mei.
Och, als nu juffrouw Jansen eens ging trouwen,
dan kwam er eindlijk eens een plaatsje vrij.
Ik ben het niet alleen, die staat te wachten
en achter me staat nog een hele rij.
Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten,
maar niet zo heel veel in de maatschappij …