Een goed boek zingt hier en daar

Daniel Gerhard van der Vat is op 15 augustus 1909 in Groningen geboren. Hij komt uit een groot katholiek gezin van zestien kinderen, waarvan er zes op jonge leeftijd zijn overleden. Zijn vader had een manufacturenwinkel. Na het doorlopen van het kleinseminarie en het grootseminarie besloot Daniel Engels te gaan studeren in Groningen en in Amsterdam. 

Daniel vervolgde zijn studie in Kopenhagen en Londen en in 1936 promoveerde hij. In datzelfde jaar werd hij leraar Engels op de Rijks HBS in Appingedam en twee jaar later was hij werkzaam als privaatdocent aan de universiteit van Leiden. In 1938 is hij getrouwd met Kathleen Susan Devanney en een jaar later werd hun zoon Daniel geboren. Vanaf 1945 was hij buitenlandcorrespondent voor het katholieke dagblad De Tijd. Hij woonde toen in Londen. In verband met zijn gezondheid nam Daniel in 1967 ontslag en hij verhuisde naar Den Haag, waar hij op het adres Tarwekamp 145 ging wonen. Naast het lesgeven en zijn journalistieke werk schreef hij vele boeken en boekjes. Zo schreef hij onder de naam Daan van der Vat een tiental boeken, onder meer over de dichter Edgar Alan Poe, de stad Londen en de gewoonten van de Britten. Over het boek dat hijzelf zijn beste boek vond Knikkertje Lik merkte hij op: “Een goed boek zingt hier en daar en zelfs een kookboek behoort dat te doen.” Daniel is op 5 augustus 1977 in een ziekenhuis in Leidschendam overleden. 

Daan Zonderland

Nu ik het pseudoniem waaronder Daniel talloze kinderboeken en gedichten geschreven heeft opschrijf, kan ik me voorstellen dat veel lezers denken: “Maar die naam ken ik wel. Ik heb in mijn jeugd de nodige boeken die hij geschreven heeft gelezen.” Vanaf 1942 heeft Daan vijftien kinderboeken, elf boeken en boekjes met gedichten en versjes geschreven. Over die kinderboeken heeft hij zelf gezegd: “Ik hecht ontzettend veel belang aan het kinderboek en de invloed die het uitoefent op het kind, niet een opvoedkundige, maar een louter gelukbrengende.” Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft hij zijn eerste kinderboek geschreven; Jeroen en de zilveren sleutel. Dit boek scheef hij voor zijn zoon, die voluit Daniel Franciscus Jeroen heette. Na dit eerste deel schreef hij nog drie delen die erbij aansloten. Hij schreef wel vaker kinderboeken die samen een serie zouden vormen. Een van zijn grootste fans was de schrijfster Annie M. G. Schmidt. Zij vond zijn kinderboeken “verrukkelijk, vol droge humor”. 

Pleziergedichten

Daan was een meester in het schrijven van gedichten die onder de noemer ‘light verse’ geplaatst worden. Drs. P. heeft hiervoor het Nederlandse woord ‘pleziergedichten’ bedacht. Het gaat dan vooral om het spelen met taal en de versvormen. Gedichtjes vol tinkelende humor, worden ze wel genoemd. Ik zal er twee aan het eind van dit artikel toevoegen. Verder heeft hij meegewerkt aan een zestiendelig hoorspel dat in 1958 uitgezonden is en hij heeft ook cabaretteksten geschreven. 

De grens

Over het spelen met taal gesproken. Bij de tekst hierboven gaat hij taalkundig gezien een grens over, dat is wel duidelijk. Zelfstandige naamwoorden en werkwoorden worden op een bijzondere manier gebruikt. Bij bisschop kan dat niet maar door de drie voorbeelden ervoor lijkt het net of dat wél kan. Hij leert ons in ieder geval dat je bij een taal niet altijd kunt zeggen, dit is goed en dat is fout. Een taal leeft, zoals dat heet en is aan veranderingen onderhevig.