FC Den Haags voetbalwonderjaren: de bekerfinale die niemand wilde

Na het bereiken van de halve finale zijn de vrouwen van ADO Den Haag dit seizoen nog één zege verwijderd van een vierde finale om de KNVB-beker. De laatste keer dat de mannen de eindstrijd bereikten, was 34 jaar geleden. Net teruggekeerd in de Eredivisie deed FC Den Haag in het wonderlijke seizoen 1986-1987 de reputatie van cupfighter weer eer aan.

Nauwelijks bekomen van de euforie van het zonder één nederlaag behaalde kampioenschap van de Eerste Divisie, zorgt de start in de Eredivisie in augustus 1986 ervoor dat de Haagse supporters met de snelheid van een neerstortende ruimtecapsule weer op aarde belanden. De midweekse openingswedstrijd in het Zuiderpark tegen Go Ahead Eagles is direct goed voor een lullige nederlaag. Vier dagen later incasseren wij in de thuiswedstrijd tegen Fortuna Sittard een nog grotere opdoffer (0-4). Ondanks het aantrekken van een Engelse Europa Cup-winnaar (Tony Morley), een Rotterdamse spelmaker (Cor Lems) en een Haagse bikkelaar met vermeend adellijk bloed (Ron de Vos van Steenwijk) lijkt onze geliefde FC – nu  onder leiding van het trainersduo Pim van de Meent en Leo Steegman – zich op te moeten maken voor een seizoen vol kommer en kwel, zeker met een bezoek aan het Ajax van Johan Cruijff op het programma.

Het wonder van Amsterdam

Dat de Amsterdammers het bezoek van de Haagse promovendus vol vertrouwen tegemoet zien, is geen wonder. De eerste en enige competitiezege in het profvoetbal van de Hofstedelingen in de hoofdstad, dateert van het seizoen 1961-1962. Alleen is het misschien een tikje overdreven van onze Amsterdamse sportvrienden om de wedstrijd in het Olympisch Stadion aan te kondigen met de slogan: ‘Den Haag moet maar denken: deelnemen is belangrijker dan winnen’. 

In de schaars bevolkte betonnen bak van het Olympisch Stadion toont de FC zich vanaf de aftrap allesbehalve onder de indruk. Linksback Pablo Plak laat zich door het risico van balverlies tegen Oranje-rechtsbuiten John van ‘t Schip echt niet weerhouden om er een schaar uit te gooien. Met een duikkopbal uit een voorzet van Morley opent Alfons Groenendijk de score. Alleen een reeks reddingen van Stanley Menzo voorkomt een grotere Haagse voorsprong. Een door Morley benutte strafschop en een kopstoot van Heini Otto uit een hoekschop van Morley, zijn na de pauze onhoudbaar. Twee treffers van Marco van Basten vormen voor de hoofdstedelingen niet meer dan een doekje voor het bloeden. Om bloedvergieten door de Ajax-aanhang te voorkomen, voelen sommige Haagse fans zich gedwongen om de Engelse mijl van het stadion naar station Amsterdam-Zuid in wereldrecordtijd af te leggen. De zittenblijvers vieren met hun Haagse helden een overwinning om nooit meer te vergeten.

Klein wonder

In het promotieseizoen 1985-1986 had RBC in Roosendaal voor een klein mirakel gezorgd door FC Den Haag, in de halve finale van het bekertoernooi, als eerste en enige te bedwingen (2-1). In de eerste ronde wil Cambuur die stunt graag herhalen. Aanvoerder Martin Jol en zijn mannen zijn in Leeuwarden echter meerdere maatjes te groot. Karel Bouwens en de naar het middenveld doorgeschoven back Edwin Purvis zorgen binnen dertien minuten voor een comfortabele voorsprong. De traditionele tegentreffer op slag van rust, beantwoordt de FC na de thee met een klassiek Engelse goal: een volley van Morley na een door Remco Boere met het hoofd teruggelegde voorzet van Groenendijk. Na nog een trio voltreffers van Bouwens, topscorer Boere en Jol, kunnen wij weer opgetogen terugrijden over de Afsluitdijk.

De tweede bekerronde biedt de mogelijkheid van een late revanche op de nederlaag die ADO in 1964 leed bij het toen nog in de Eredivisie uitkomende Sportclub Enschede. In het ouderwets sfeerloze Diekman Stadion vrezen we even voor een sensatie als de amateurhoofdklasser doelman René Stam in de zesde minuut uit een strafschop klopt. In het laatste kwartier voor de pauze zetten Purvis, Boere, Groenendijk en Jol dat overtuigend recht. Na rust scoren Boere en Purvis nog eens. Na een vloeiende combinatie tussen Heini Otto en Groenendijk voltooit Purvis juichend zijn hat-trick en een Haagse zevenklapper. Bij de loting zorgt bondscoach Rinus Michels voor vuurwerk door Feyenoord en FC Den Haag aan elkaar te koppelen.     

Winterwonderland

Voorzitter Dé Stoop verrast ons met een wintersurprise. In een oefenwedstrijdje in en tegen Voorburg maakt het vroegere wonderkind Tscheu-la Ling – in 1975 voor 348.000 zilverlingen verhuisd naar Ajax – zijn rentree. Twee weken later kan hij als rechtsbuiten in De Kuip aan de bak tegen zijn laatste club Feyenoord. Een voor elke meter gras strijdende FC geeft 120 minuten lang alles om de kwartfinale van het bekertoernooi te bereiken. Van een rake dreun van Ron de Roode uit een vrije trap, weet de aartsrivaal uit Rotterdam zich nog te herstellen. In het stadion waar hij viereneenhalf jaar eerder het winnende doelpunt van Aston Villa in de Europa Cup-finale tegen Bayern München voorbereidde, valt Morley in de verlenging in voor de moegestreden Ling. Vijf minuten voor het einde splijt hij de Rotterdamse verdediging met een through-pass en zet De Roode alleen voor doelman Joop Hiele. De blonde Leidenaar brengt het meegereisde Haagse legioen met een droge uithaal in extase: 1-2. Een late intimidatiepoging van een Feyenoorder beantwoordt De Vos van Steenwijk pardoes met een uppercut.

In de kwartfinale tegen Excelsior geniet FC Den Haag eindelijk weer eens het thuisvoordeel, al moeten de staanplaatsen op de Noord-tribune na supportersrellen in de thuiswedstrijd tegen Ajax leeg blijven. Boere viert in het Zuiderpark zijn rentree. Dat betaalt zich binnen tien minuten uit, als hij toeslaat uit een door Bouwens doorgekopte corner. Otto en nog eens Boere zorgen voor een voorsprong van 3-1 bij rust. In de tweede helft zien we die geen moment meer in gevaar komen en plaatst de FC zich wederom bij de laatste vier in de bekerstrijd. De loting leidt tot de halve finales Ajax-FC Groningen en FC Den Bosch-FC Den Haag.

Wonder boven wonder

Nog niet verlost van degradatiezorgen toont FC Den Haag zich op een dinsdagmiddag op bezoek bij zoete lieve Gerritje de Haagse bekerreputatie waardig. In de eerste helft wordt de tegenstander vooral gefrustreerd. Kort na rust slaat De Roode wederom toe, uit een vrije trap op aangeven van Lems. Met nog twee treffers maakt Morley de tegenstander af en weigert in de slotfase een applauswissel. Voor de radio schreeuwen wij later Ajax in een replay tegen FC Groningen naar de winst, want een finale tegen de winnaar van de Europa Cup voor Bekerwinnaars is direct goed voor Europees voetbal.

Het uitkomen van de droom van een eindstrijd Ajax-FC Den Haag blijkt alleen een nachtmerrie voor menig burgemeester. Plotseling durft geen enkele stad het meer aan de bekerfinale binnen de poorten te halen. Uiteindelijk werpt de stad van Vrede en Recht zich op als redder in de nood en voorkomt daarmee dat loting een winnaar van de KNVB-beker moet aanwijzen.

Dromen zijn bedrog

Een om veiligheidsredenen zeer beperkt aantal supporters uit Den Haag en Amsterdam (6.111 om precies te zijn) en de kijkers van een live-uitzending op televisie, zien een memorabel voetbalgevecht. Zeker het eerste half uur toont Aax zich superieur en stuurt het Haagse team van het kastje naar de muur. Eén treffer (van John Bosman) is een zeer bescheiden uitdrukking van het krachtsverschil. Dan begint de ploeg van Van de Meent en Steegman terug te knokken. Kort voor rust vormt een fraaie gelijkmaker de beloning. Boere kopt knap raak uit een voorzet van Morley. Halverwege de tweede helft brengt de Engelsman zijn ploeg aan de leiding op aangeven van Marco van Alphen. Een sensatie hangt in de lucht, zeker als Lems alleen op Menzo kan af gaan. De Amsterdamse goalie weet een voortijdige beslissing net te voorkomen. Daarna sleept Bosman in de slotfase nog een verlenging uit het vuur. Uiteindelijk leggen de vermoeide Haagse helden daarin het hoofd in de schoot. Met twee treffers voltrekt Marco van Basten het vonnis. Wat FC Den Haag rest. is de troostprijs van het Europa Cup II-toernooi en een verdiende ereronde voor het dankbare publiek.