Hotel Wittebrug leeft nog steeds!

Hotel Wittebrug, vroeger gelegen op de hoek van de Nieuwe Parklaan/Badhuisweg, sloot vijftig jaar geleden definitief haar deuren. Lang geleden, maar toch reden om een oproep te plaatsen in De Haagse Tijden d.d. 24 augustus 2021 en de Scheveningen-Bad Gazet no. 269. Wie weet zouden er nog mensen zijn met herinneringen aan dit unieke hotel, waar we van kunnen meegenieten. 

Om dan toch meer dan veertig reacties te ontvangen is verrassend. Ze kwamen uit het hele land: van oud-personeelsleden, gasten, familie van gasten die er permanent gewoond hebben, familie van directieleden, omwonenden van toen, leveranciers, mensen die als kind een glimp opvingen etc. De reacties geven een goed beeld van wat het hotel betekend heeft in de gloriejaren vijftig en zestig. En laten ook zien dat het nog volop leeft in de herinnering! 

Wat was er dan toch zo bijzonder aan Hotel Wittebrug? Met de ontvangen reacties is er nu een zee aan informatie en moet het antwoord hierop te vinden zijn. Woorden die opvallen zijn: allure, grandeur, perfectie. Maar vooral ook: rust en kalmte. Een paar voorbeelden: “Het hotel was zo uniek en zo uitzonderlijk van stijl en elegantie.”; “…het meest chique wat je kon bedenken.”; “…Hotel Wittebrug was zo populair, omdat het rust uitstraalde en voornaam was.”; “… nowhere in the world have I stayed in a more wonderful hotel.”; “Nooit meer heb ik zo’n koninklijk gevoel gehad.”

Er zijn zulke mooie reacties binnengekomen, maar te veelomvattend om ze hier allemaal te citeren. Ik haal er een aantal aan, allereerst van voormalig personeel: “Alles moest er perfect uitzien. Op hoge hakken moest je over die dikke tapijten lopen.”; “Alles was op de Franse leest geschoeid.”; “Bij luxe partijen droegen we witte handschoenen.”; “Je moest blij zijn als je mocht werken in het hotel, dat was een eer.”; “Het werk was leuk met een fantastische ploeg collega’s. Wel was het slecht betaald.”; “Met een gezin met kinderen was het geen vetpot.”; “Het was één grote familie, de mensen waren hecht.”; “Ze bekeek me van top tot teen, en... ik werd weer naar huis gestuurd. Ik had prachtige, rode instapschoentjes aan, maar dat mocht niet. Later hoorde ik van de kamermeisjes dat ze dat hoerig vonden.”; “Directeur Meyer zei: ‘Er is maar één meneer Meyer en dat ben ik’. Dus moest meneer Meyer nummer twee zijn naam veranderen in Jansen. Ja, dat waren andere tijden.” 

En dan enkele reacties van voormalige gasten: “Kroonluchters, marmer, prachtige brede wenteltrappen, het was een paleis.”; “De prachtige hal waar pianomuziek klonk en een heer in livrei speelde.”; “De muren waren bekleed met veel grote spiegels. De tafels waren mooi gedekt met strakke witte tafelkleden.”; “Ik herinner me de boog met neonverlichting in de tuin.”; “De houten klerenhangers van het hotel gebruik ik nog steeds.” 

Dan zijn er nog reacties van mensen die als kind het hotel meemaakten, of als omwonenden, of omdat de grootmoeder er permanent woonde bijvoorbeeld: “Na de oorlog genoot ik als kleuter van opa’s verhalen, doorspekt met het jargon dat hij daar overgenomen had zoals: ‘Ik ben gederailleerd’ en ‘ik had ‘n malheur’.”; “De gasten waren te rijk en te deftig voor trams, mijn opa, taxichauffeur, reed voor aan de Van Lennepweg en ik mocht soms mee in de lege wagen naar huis.”; “Mijn overgrootmoeder woonde permanent in de Witte-brug. Het kostte wel honderd gulden per dag om daar te kunnen wonen met vol pension.”; “Mijn vader was broodbezorger van Lensvelt Nicola, Hotel Wittebrug was een vaste klant. Soms mocht ik als kind mee met mijn vader, dan kreeg ik daar in de keuken altijd wat te snoepen.”; “Toen koningin Elisabeth kwam, stonden we langs de U-vormige oprit van het hotel aan de Badhuisweg te kijken naar de statige auto’s. In die tijd kon je gewoon nog dichtbij staan, geen beveiliging of iets.”; “Ik rende altijd de fantastisch mooie versierde trap op en neer. Ik kan me nog herinneren dat mij gezegd werd dat ik dat niet mocht doen.” 

Het is duidelijk, dit hotel heeft in veel levens iets betekend. (“Die avond in Hotel Wittebrug is mijn mooiste herinnering in tachtig jaar.”) Laten we even in de historie van het hotel duiken, want hoe leuk is het om te beseffen dat dit ‘koninklijke’, ‘chique’, vermaarde hotel rond 1885 midden in een woest bos- en duingebied begon als een eenvoudige uitspanning waar je een biertje kon drinken, of een glaasje ranja. De bierbrouwer ter plekke, de heer van Dijk, dacht dat hij daar misschien een behoorlijk centje aan kon verdienen. Want stedelingen die te voet of per koets via de Badhuisweg op weg gingen naar het badhuis en de gezonde zeelucht, passeerden halverwege bij de Witte Brug over het Kanaal een bezienswaardige korenmolen, een goed moment voor een rustpauze. Van Dijk had het goed gezien, de uitspanning werd een kleine pleisterplaats, een café, en rond 1890 een Hotel-Café Wittebrug, genoemd naar de Witte Brug ernaast. Het hotel-café liep als een trein, want gezonde frisse zeelucht en duinzand hadden grote aantrekkingskracht. De heer van Dijk kreeg zoveel invloed dat hij rond 1896 zelfs in staat was om in de winter een tramlijn naar Scheveningen te laten lopen, met halte bij het hotel. Tot dan toe was het er in de winter stil, doodstil, ook voor de bewoners van het inmiddels ontstane buurtje Wittebrug. 

Het hotel beleefde gloriejaren vóór de oorlog. Na de oorlog kwam een nieuwe glorietijd. Beroemde mensen kwamen er logeren; koningin Elizabeth, Clark Gable, Eisenhower etc. Eind jaren zestig begon de glorie te tanen en in 1972 was het voorbij. Tijden waren veranderd, Scheveningen en Den Haag waren niet meer populair, er kwam een ander publiek met een ander eisenpatroon, moderne hotels raakten ‘in’. Personeelskosten gingen omhoog. (“Het was fijn slapen in een Louis XVI-ledikant, maar het vereiste wel twee man personeel om het op te maken.”). Het hotel ging aan zijn eigen grandeur ten onder. Ook Duitse en Engelse hotelketens waren niet meer geïnteresseerd in overname. Daarbij was er een fiks meningsverschil tussen directie en aandeelhouders. Met name daarom sloot het hotel zo acuut haar deuren op 18 november 1972. 

Reacties op de sluiting: “Het hotel was zo uniek en zo uitzonderlijk van stijl en elegantie, had het niet gered kunnen worden?”; “Het personeel was aangedaan, sommigen werden depressief.”; “Op 17 november 1972 hadden wij een personeelsdiner, de volgende dag las ik in de krant dat het hotel gesloten was, ik kon het niet geloven.”; “Wij werden uitgenodigd voor een etentje in Hotel Wittebrug op zaterdag 18 november. Die ochtend werd bekend dat het hotel plotseling definitief gesloten was, we hebben er nooit meer gegeten.”; “Er gingen verhalen rond over aandeelhouders, maar niemand wist er het fijne van.”

Waarom ben ik zelf zo benieuwd naar al deze herinneringen? Ik heb het hotel immers nooit meegemaakt. Maar ik woon wel sinds 1981 aan de Van Lennepweg, tegenover de plek waar het hotel stond. Ooit was ik er met mijn moeder langs gereden: “Dat is Hotel Wittebrug, kind!” Het beeld staat nog op mijn netvlies, iets heel gezelligs met veel markiezen. Toen belde in 2012 een meneer Jansen, tachtig jaar en ooit stagiaire geweest in Hotel Wittebrug, hij brandde los en hield niet meer op, ik schreef het allemaal op, zo mooi was het wat hij zei. En zo geschiedde dat ik werd ingewijd in de historie van Hotel Wittebrug. Het heeft me sindsdien niet meer losgelaten. 

Ik woon nog steeds in het wijkje Wittebrug, en ben er verliefd op. Dit buurtje was er nooit geweest als meneer van Dijk niet zijn uitspanning Café Wittebrug had opgezet in 1885. Door zijn toedoen breidde het zich uit, niet in de stad gelegen, noch aan zee. Nog steeds voelen de bewoners zich nergens bij horen; Scheveningen, Den Haag? Het is onduidelijk, we zitten er precies tussenin. 

Het lijkt mij een mooi gebaar om een reünie te organiseren voor mensen die ‘iets hebben’ met Hotel Wittebrug. Maar wie ben ik om dat te doen? En de meesten die er hebben gewerkt zijn toch wel van oudere leeftijd en velen wonen niet meer in Den Haag. Het wordt moeilijk. Ik heb geprobeerd met dit schrijven toch een klein monument op te richten voor dit voor zoveel mensen unieke hotel, Hotel Wittebrug.