De Sensatieschotels van D.M. van Vugt

Op een van de historische trams die af en toe door de stad rijden, bevindt zich een curieus reclamebord die de Sensatieschotels van Grand Café-Restaurant D.M. van Vugt aanprijzen. Nieuwsgierig naar de achtergrond van de Sensatieschotels en het bedrijf erachter, besloot ik op onderzoek uit te gaan.

De Rotterdamse jaren

Dominicus Marinus van Vugt wordt geboren op 10 juni 1886 te Rotterdam als zoon van Lambert van Vugt. Vader Lambert werkt vanaf 1892 eerst als tapper en later als exploitant in Café Loos aan de Korte Hoogstraat 9 in Rotterdam. Over de jonge jaren van Dominicus, meestal Dé genoemd, is niets teruggevonden. In 1909, op 23-jarige leeftijd, vinden we hem in het Rotterdamse adresboek vermeld als handelsreiziger. Voordat hij voor zichzelf begint in Rotterdam heeft hij al een aantal studiejaren achter de rug in bekende lunchrooms en restaurants in onder andere Parijs, Berlijn, Bordeaux en Brussel. Hij raakt hierdoor thuis in het luxe levensmiddelenbedrijf.

In 1909 start hij in Rotterdam zijn vertegenwoordiging van het gerenommeerde Franse delicatessenbedrijf Felix Potin. Een jaar later verhuist Van Vugt naar de deftige Rotterdamse Passage, waar een luxe delicatessenwinkel geopend wordt. Deze winkel zal tot eind oktober 1912 bestaan. Van Vugt ziet nieuwe kansen in de badplaats Scheveningen. Het kusttoerisme is sinds 1900 flink toegenomen. Vanuit Rotterdam Hofplein bijvoorbeeld ben je in dertig minuten met de in 1909 geopende spoorlijn bij het Scheveningse station Kurhaus.

In 1912 start hij een delicatessenhandel aan de Kurhaus Galerij 27. Het Haagse adresboek vermeldt: “D.M. van Vugt, Agent Gen. Felix Potin; fijne Vleeschwaren, Comestibles, Caviar frais”. In 1916 verhuist het bedrijf naar Oranje Galerij (Strandweg) 71. Dit adres zal tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw hoofdvestiging zijn. In hetzelfde jaar wordt Van Vugt ingeschreven als nieuwe inwoner van Den Haag en neemt zijn intrek aan de Haarlemsche-straat 6. Hier wordt in juli 1916 een lunchroom-restaurant annex pension geopend. Dit is echter van korte duur. Eveneens in dat jaar wordt een filiaal van de delicatessenhandel geopend aan de Wagenstraat 92. Dit zal tot juni 1918 hier gevestigd zijn. Het bedrijf aan de Oranje Galerij/ Strandweg breidt zich inmiddels uit van luxe delicatessenhandel tot een plek waar bijvoorbeeld ook belegde broodjes verkocht worden voor de hongerige badgasten.

Grand Café-Restaurant D.M. van Vugt

In 1923 worden de vleugels verder uitgeslagen naar Den Haag. Op 10 november wordt, na een flinke verbouwing, een Grand Café-Restaurant geopend aan de Bezuidenhoutseweg 13. Dit bedrijf zal de komende jaren, gezien de krantenartikelen, zeer succesrijk blijken. Dagelijks kun je er terecht voor “lunch, thé, diner en soiree” met livemuziek van één of twee orkesten. Later uitgebreid met een zaal voor cabaret of om te dansen. 

In november 1926 wordt op een steenworp afstand van het Grand Café-Restaurant aan de Fluwelen Burgwal 4 en 6 een filiaal geopend van de delicatessenhandel. Hier kan men opgemaakte schotels van Hors-d’Oeuvres, vlees, wild, salades, croquetten enz. bestellen die eventueel thuisbezorgd worden. Deze vestiging zal bestaan tot eind 1928.

In Den Haag bestaat vanaf 1926 de Telefoonradio voor abonnees van de Gemeentelijke Telephoondienst. Via de telefoonlijn kan ofwel gebeld worden of met een hoofdtelefoon of luidspreker naar radio-uitzendingen geluisterd worden. De in 1927 opgerichte Haagsche Telefoonradio Vereeniging verzorgt lokale live-uitzendingen vanuit concertzalen en restaurants. Vanaf januari 1929 t/m juli 1933 gebeurt dit regelmatig vanuit Grand Café-Restaurant D.M. van Vugt.

Telefoon op de cafétafel

In 1930 worden de eerste plannen gemaakt voor verbouw en uitbreiding van het Grand Café-Restaurant aan de Bezuidenhoutseweg. Dit zal zijn beslag krijgen tussen eind november 1931 en de heropening op 29 oktober 1932. De inrichting is verzorgd door kunstenaars als Eduard Veterman en Ben van Eysselsteyn. De door Veterman ontworpen kleding voor het personeel wordt vervaardigd door Maison Nitzowitsch uit de Weimarstraat.

De opening verloopt spectaculair volgens dagblad Het Vaderland: “Zoo grootsch als het restaurant is, zoo pakkend is de inwijdingsreclame, bestaande uit een optocht van taxi’s en tramwagens. Vier taxi’s openen den stoet. Hun taak is in de eerste plaats toeterend de aandacht te vestigen op haar komst: een versierde motor- en aanhangwagen van de H.T.M. De eerste wagen bergt de kellners en de zéér hooggemutste koks in hun paradekleedij, de tweede de meisjes van de noenzaal met het blauwe vestje en kanten schortje. De heer Van Vugt reed zelf met zijn staf mede in den stoet”. Van deze opening bestaan filmbeelden die als reclame in de Haagse bioscopen vertoond wordt.

Een noviteit in het nieuwe Café-Restaurant is dat er op vele tafeltjes een telefoon staat waarmee men kan spreken met mensen aan andere tafels in het café, in de stad en daarbuiten. Deze hernieuwde vestiging zal gezien de verslagen in de diverse dagbladen ‘talk of the town’ worden.

Sensatieschotels

Al eerder, in 1931, was Van Vugt gestart met het aanbieden van Sensatieschotels die de volgende jaren een groot succes worden. Voor 75 cent is er keuze uit ca. 50 gerechten met soep van de dag vooraf. Uit de spijslijst kon men kiezen uit vleesch-, visch-, gevogelte- en eierschotels. Wat voorbeelden, no.1: Beefsteak, extra fijne doperwten, versche of gebakken Aardappelen; no. 22: Jachtschotel ‘D.M. van Vugt’; no. 29: Tong à la Meunière, gebakken aardappelen; of no. 43: ‘Ja, ik weet zelf niet’. Ten overvloede wordt nog vermeld op de spijslijst: “Alhoewel onnoodig, zij uitdrukkelijk vermeld, dat alle spijzen worden toebereid met HOLLANDSCHE ROOMBOTER. De vleezen zijn van HOLLANDSCH vee – Wild, Gevogelte en Eieren VERSCH, dus NIET uit ’t KOELHUIS.”

Door een van de optredende artiesten, het orkest van Sara Lessing, wordt zelfs een ‘Van Vugt’s Sensatieschotel Marsch’ gecomponeerd, uitgevoerd en uitgezonden via de Telefoonradio. In 1934 zijn er al 500.000 Sensatieschotels geserveerd! Ter gelegenheid hiervan wordt een loterij gehouden met als hoofdprijs een auto: een Studebaker model 1934.

De economische crisis na de beurskrach van 1929 zal zich echter gaan gelden. Het is verbazend dat Van Vugt in deze dalende conjunctuur toch nieuwbouw wist te verwezenlijken. De locatie – vlakbij het Staatsspoor Station – en het succes van de Sensatieschotels zal ongetwijfeld aan zijn succes hebben bijgedragen. Niettemin zal het Grand Café-Restaurant op 28 februari 1935 zijn deuren moeten sluiten. Het bedrijf zal later in afgeslankte vorm een doorstart krijgen als Grand Café-Restaurant Den Hout onder een nieuwe eigenaar. De vestiging aan de Oranje Galerij/ Strandweg gaat in het voorjaar van 1935 weer open voor het nieuwe zomerseizoen. Er wordt nu ook ijs verkocht met als specialiteit de Cornets ‘d Amour: een roomijshoorn voor tien cent. 

Steeds nieuwe activiteiten

Na de ondergang van het Grand Café-Restaurant worden nieuwe initiatieven genomen. Aan de Rijnstraat 34, tegenover het Staatsspoorstation, opent in 1936 een cafetaria. Ook heeft Van Vugt bemoeienis met andere ondernemingen in de stad waarvoor hij zijn tapvergunning gebruikt. In de telefoongids van 1938 wordt hij genoemd als exploitant van het buffet van de Kunstijsbaan HOKIJ in gebouw Houtrust. Vanaf december van dat jaar zal hij ook een aantal jaren een Tearoom-Restaurant exploiteren bij de Tilburgsche Kunstijsbaan.

Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 10 mei 1940 gaat het Scheveningse badseizoen half juni weer van start. Het seizoen van 1941 zal echter voorlopig het laatste zijn. Vanwege de aanleg van de Atlantikwall wordt de boulevard verboden gebied en de Oranje Galerij gesloopt.

Bij de start van het badseizoen in 1947 wordt de zaak aan de Strandweg (nu meestal Boulevard genoemd) heropend. Nieuw zijn exploitaties van een strandpaviljoen in Egmond aan Zee en een ijssalon in Noordwijk aan Zee. In 1950 start de exploitatie van de buffetten op het landgoed Vrouwenhof in Roosendaal. In de eerste helft van de vijftiger jaren worden alle exploitaties buiten Den Haag en Scheveningen afgestoten. Van Vugt overlijdt in 1968. Zijn jongste dochter zal de leiding van de locaties Rijnstraat en de Boulevard tot 1981 overnemen. Het cafetaria aan de Rijnstraat wordt begin jaren zeventig gesloten met de renovatie van het gebied rond het nieuwe Centraal Station. Op de plaats van het bedrijf aan de Boulevard is vanaf 2002 Simonis aan de Boulevard gevestigd.