Een straat vol historie

In het historisch hart van Den Haag bevindt zich de Oude Molstraat. Gelegen in het sfeervolle Hofkwartier met zijn smalle straatjes vol bedrijvigheid, waar de tijd soms stil lijkt te staan. De Oude Molstraat behoort tot een van de oudste straten van Den Haag, waarvan de geschiedenis teruggaat naar de middeleeuwen en het ontstaan van onze stad. De Oude Molstraat ontspringt als het ware bij de Annastraat om vervolgens zijn weg te vinden, langs de kruising Nobelstraat – Papestraat en de verderop gelegen Juffrouw Idastraat, naar de Molenstraat en de Koningspoort. Dat de straat vroeger een duinpad was, is nog steeds te zien aan de kronkelige vorm.

De oudste vermelding van de (Oude) Molstraat dateert uit 1592. Waarschijnlijk houdt de naam verband met Herberg de Drie Mollen die aan het begin van de straat gevestigd was. Een andere verklaring is dat de naam verwijst naar Huis de Mol dat aan de Groenmarkt naast ’t Goude Hooft stond. Toen omstreeks 1620 bij de Paviljoensgracht een andere Molstraat ontstond, werd er geleidelijk aan onderscheid gemaakt in de Oude en Nieuwe Molstraat. Voor die tijd stond het deel tussen de Papestraat en de Molenstraat bekend als Gasthuisstraat, vanwege het op de hoek van de Grote Halstraat gelegen Sint Nicolaas Gasthuis. De uit de middeleeuwen stammende instelling was bestemd voor de verzorging van zieke, oude en onvermogende inwoners van het toenmalige dorp Die Haghe. Aan de oostzijde van het gasthuis werd een slaapzaal beschikbaar gesteld voor bedelaars en zwervers die één dag en nacht mochten blijven. Vanaf het begin van de negentiende eeuw waren in het gasthuis alleen nog protestantse dames van boven de zestig welkom. Zij konden zich inkopen voor het forse bedrag van 600 tot 1200 gulden, naar gelang hun ouderdom. In 1904 verhuisde het gasthuis naar een nieuw onderkomen aan de Amsterdamse Veerkade. Het oude gebouw werd verkocht aan de gemeente en in 1908 afgebroken.

 Op nummer 23 was het Oude Mannenhuis gevestigd. Gebouwd tussen 1770 en 1773 bood de instelling onderdak aan zo’n maximaal dertig hulpbehoevende mannen van zestig jaar en ouder die lid waren van de Gereformeerde Kerk. De bewoners moesten bij intrede vijftig gulden betalen dat vooral gebruikt werd om begrafenissen te bekostigen. Naast het geld moesten de mannen een bijbel en voorgeschreven kledingstukken en linnengoed meenemen. De bewoners moesten zich netjes kleden en gedragen. Sterke drank, dobbelen en kaarten waren verboden. Na de avondmaaltijd werd er voorgelezen uit de bijbel. Wie te laat kwam kreeg geen eten. Het enige vertier dat de oude mannen hadden, was een pijpje opsteken in de gemeenschappelijke zaal en een ommetje door de stad maken. In 1979 werd het Oude Mannenhuis gesloten omdat het gebouw niet meer voldeed aan de eisen van de moderne tijd. De laatste zestien bewoners vonden elders een nieuw onderkomen. Het huis werd grondig verbouwd en de kamertjes werden gemoderniseerd. Op één kamer na die zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat werd hersteld. 

Halverwege de Oude Molstraat, op nummer 35, staat het Willibrordushuis. Een stadsklooster waar tussen 1842 en 1988 de Zusters van Liefde woonden en werkten. Op nummer 37 was tot 1973 een katholieke school gevestigd. De gebouwen worden nu als spirituele thuishaven gebruikt door de broeders van Sint Jan. Het pand huisvest ook een kloosterwinkel, de Monastic Store, waar tal van ambachtelijke producten te koop zijn. 

Op de eerste etage bevindt zich een wonderschone kapel die bezocht kan worden voor bezichtiging of om er in alle rust een kaarsje aan te steken. Aan de overzijde kocht de Willibrordus-vereniging begin twintigste eeuw twee panden. 

Het woonhuis op nummer 34 werd gesloopt en maakte in 1916 plaats voor de kweekschool voor onderwijzeressen. In het zogenaamde stads-paleisje op nummer 36, waarvan de voorgevel dateert uit 1535, werd in 1924 de begane grond onderverdeeld in vier kleuterklaslokalen. In 1995 werden beide panden verkocht aan een ontwikkelaar en kregen ze na een grondige restauratie een andere bestemming. 

De Oude Molstraat, waar onder al die monumentale panden met eeuwenoude kelders de Haagse Beek rustig stroomt, is meer dan het bezoeken waard. Naast gezellige cafés en leuke restaurants zijn er bijzondere winkels te vinden, zoals ’t Bakkertje die al sinds 1838 gevestigd is op de hoek van de Juffrouw Idastraat. De bakkerij die met zijn nostalgische uitstraling en ambachtelijke producten terug doet verlangen naar vroegere tijden is daarmee de oudste van Den Haag.