Den Haag, de weduwe van Indië ben jij

In Den Haag wonen heel veel families die direct of indirect iets met Nederlands-Indië te maken hadden. Als ik mijzelf als voorbeeld neem; de oudste broer van mijn moeder was directeur van een MULO in Medan op het eiland Sumatra. Bob van Oven, de bassist van het Dutch Swing College, was een familielid van mij en evenals mijn zwager Louis een Indische Nederlander, ook wel Indo genoemd. Verder heb ik een Indisch vriendinnetje gehad dat zeer toepasselijk op de Laan van Nieuw Oost-Indië woonde. Ik herinner me uit die tijd vooral het heerlijke eten dat haar grootmoeder iedere dag op tafel zette. Ik ben dan ook nog steeds een liefhebber van rijsttafels. 

Louisa Johanna Theodora van Dort is op 16 mei 1943 in Surabaya geboren. Ze zou bekend worden onder de naam Wieteke van Dort. Haar vader Theo was administrateur bij een suiker-fabriek. Haar moeder heette Bernardine Soesman en Wieteke was de jongste van vier kinderen. Bernardine was onder meer toneelregiseuse, dus ook in dit geval viel de appel niet ver van de boom. Theo is in 1945 overleden en in 1952 trouwde haar moeder met Louis Rommelaar. Het gezin kwam in 1957 naar Nederland met de bedoeling om naar Indonesië terug te gaan maar dit ging niet door, door toedoen van de Indonesische regering. Ze gingen in de Akkerwindestraat wonen en later op het adres Van Boetzelaerlaan 13. 

Wieteke ging naar het Johan de Witt Lyceum en na enkele jaren naar de opleiding tot kleuterleidster en vervolgens naar de toneelschool. Ze ging toneel-spelen bij de Nieuwe Komedie en de Toneelgroep Arena. In 1968 sloot ze zich aan bij het ABC-cabaret van Wim Kan en Corry Vonk. Op 4 april 1970 trouwde ze met de psycho-therapeut Theo Moody. Ze hebben elkaar bij Pulchri Studio leren kennen. Zowel Wieteke als Theo waren ook nog eens beeldend kunstenaar. Wieteke heeft enige tijd les gekregen in het zeefdrukken van Georg Hadeler op de Vrije Academie. Theo had al twee kinderen, Bas en Larissa, en samen kregen ze een zoon, Alexander. Ze woonden op het adres Mesdagstraat 61. 

Het is ondoenlijk om in dit artikel duidelijk te maken wat Wieteke allemaal gedaan heeft. Bovendien weten de meeste lezers dit wel. Ze heeft zowel voor de radio als voor de tv van zich laten horen en zich laten zien. Verder schreef ze boeken, maakte schilderijen en er werden grammofoonplaten van haar uitgebracht. Ze werd vooral bekend als Tante Lien, maar nogmaals ze heeft veel en veel meer gedaan. Ook stond ze altijd pal voor ‘de Indische zaak’. Ze heeft vele onderscheidingen gekregen, waaronder de Stadspenning van Den Haag en ze was ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Theo Moody is op 8 juli 2024 overleden en Wieteke Moody van Dort op 15 juli 2024.

In 1957 werd Wieteke leerling van het Johan de Witt Lyceum op de Nieuwe Duinweg. Zelf heeft ze hierover geschreven: “Op school was alle gelegenheid om te tekenen, te schilderen en toneel te spelen”. Ik heb zelf enkele jaren eerder op deze school gezeten. Hij heette toen nog HBS Johan de Witt. In 1957 is deze naam veranderd. Ik herken datgene dat ze opgeschreven heeft volledig. Je kreeg er tekenles van Jan van Heel, een bekende kunstenaar, zeker in die tijd. Wél was het zo dat hij alleen belangstelling had voor leerlingen die volgens hem goed konden tekenen. De andere leerlingen liet hij maar wat aanmodderen. Ik behoorde gelukkig net als Wieteke tot de leerlingen die kennelijk wel aanleg hadden. Ook de leraar Nederlands, Antal Sivirsky, was een bekende letterkundige die vele boeken op zijn naam heeft staan. Een tweede leraar Nederlands, L. van Sas deed veel aan toneel en hij zal het talent van Wieteke zeker onderkend hebben.

Tot 1980 woonde ik samen met mijn vrouw en twee kinderen letterlijk op een steenworp afstand van het huis waar Wieteke woonde. Vlak naast dit huis woonde een vriend van mij en dit betekende dat ik Wieteke nogal eens tegenkwam. Een aardige vrouw. Ze had altijd tijd voor een praatje en was geïnteresseerd in wat je te vertellen had. Daarnaast deed ze veel voor anderen. Die ridderorde heeft ze dan ook terecht gekregen. Mijn vrouw ging vaak met mijn oudste zoon Marc, die toen nog een klein knulletje was, naar de zandbak in Arendsdorp. Het gaat hier om een deel van een landgoed dat Arend van Dorp lang geleden in zijn bezit had en dat bij de Wassenaarseweg ligt. Hij speelde hier vaak met Alexander, het zoontje van Theo en Wieteke. 

Op zondag 6 oktober 2002 overhandigde de toenmalige wethouder van onderwijs van Den Haag P.M.M. Heijnen het eerste exemplaar van een boek aan de achterkleinzoon van diegene over wie het boek gaat. Het gaat hier om de biografie van de bekende Haagse schoolmeester Jan Ligthart. Dit overhandigen vond plaats in de Centrale Bibliotheek aan het Spui. Ook Wieteke van Dort was hierbij aanwezig. Ze kreeg een exemplaar van dit boek cadeau omdat het onderwijs in Nederlands-Indië erin ter sprake komt. Er staat onder meer een afbeelding van het Indische leesplankje in. Op de voorpaginafoto kunt u zien dat ze er blij mee was. Op diezelfde foto staan ook de directeur van de uitgeverij De Nieuwe Haagsche, Dick van der Toorn en zijn secretaresse die het boek uitgegeven hebben, evenals de auteur van die biografie en een medewerker van het Haags Gemeentearchief. 

Ach kassian, het is voorbij.