Vuurwerk op de Hofvijver

Grote teleurstelling vorig jaar toen bleek dat de vuurwerkshow op de Hofvijver door te veel wind moest worden afgeblazen. Er was te veel risico dat vonken op de gebouwen van het Binnenhof zouden landen. Om die situatie te voorkomen, gaan we dit jaar verrast worden door een hypermoderne licht- en lasershow. De Hofvijver kent een lange traditie van het afsteken van vuurwerk bij feestelijke gelegenheden. Ik heb er een paar uitgezocht. 

1691 Intocht Willem III

Stadhouder Willem III was getrouwd met de Engelse prinses Mary Stuart. Haar vader werd in 1685 koning van Engeland, Ierland en Schotland. Maar hij was katholiek en dat lag niet lekker. Daarom nodigde het Engelse Parlement in 1688 Willem en Mary uit om de troon over te nemen. Willem stak met een leger de Noordzee over en versloeg twee jaar later in Ierland zijn schoonvader in de Battle of the Boyne. Deze overwinning is de grondslag voor de Oranjemarsen die protestanten in Noord-Ierland nog ieder jaar houden. 

In 1691 kwam Willem weer naar Den Haag en werd daar op 5 februari feestelijk ingehaald en om hem te eren werd een vuurwerk afgestoken. Toevallig was hij ook de derde Engelse koning met de naam William, zodat hij bij ons bekend werd als koning-stadhouder Willem III en bij de Britten als King William III. 

1697 Vrede van Rijswijk

In Frankrijk heerste in de zeventiende eeuw Lodewijk de XIV, ook bekend als de Zonnekoning. Hij was erg katholiek en een absoluut vorst. Hij ergerde zich scheel aan de zeer protestantse Republiek der Nederlanden, waar de besluiten tot stand kwamen door veel te praten. Al in 1672 was hij de Republiek binnengevallen en omdat Karel II van Engeland en de Bisschoppen van Münster en Keulen meededen, kennen we dat jaar als het Rampjaar. De net benoemde, jonge stadhouder Willem III wist toen maar net te voorkomen dat de Republiek onder de voet werd gelopen.

In 1688 brak de Negenjarige oorlog uit. Lodewijk de XIV wilde zijn land uitbreiden tot aan natuurlijke grenzen: de Rijn, de Alpen en Pyreneeën. De Europese landen die dat wilden verhinderen, verenigden zich en trokken ten strijde tegen de troepen van Lodewijk. Ze waren succesvol en noodgedwongen moest Lodewijk akkoord gaan met de voorwaarden van de Vrede van Rijswijk, waarin hij al zijn veroveringen weer moest opgeven. 

Om deze Vrede van Rijswijk te vieren, werd op 6 november 1697 een vuurwerk afgestoken. In het vuurwerk waren de initialen WR opgenomen, Willem Rex (koning).

1713 Vrede van Utrecht

Lodewijk de XIV bleef proberen om zijn macht en gebied uit te breiden. En toen de laatste koning van Spanje uit het huis Habsburg in 1700 kinderloos stierf, zag hij zijn kans. Hij was zelf getrouwd met een Spaanse prinses en vond daarom dat zijn en haar kleinzoon recht had op de Spaanse troon. De Oostenrijkse Habsburgers meenden echter dat de Spaanse troon in hun familie moest blijven. Door verschillende bondgenootschappen aan beide kanten, werd de Spaanse Successieoorlog een Europese oorlog. 

De oorlog werd in 1713 afgesloten met de Vrede van Utrecht. Het resultaat was dat een Franse prins uit het Huis Bourbon, de eerdergenoemde kleinzoon van Lodewijk XIV, koning van Spanje kon blijven. 

Die prins was dan wel uitgesloten van de Franse troon-opvolging om te voorkomen dat er een Frans-Spaans superrijk zou ontstaan. De Zuidelijke Nederlanden, die tot dan toe de Spaanse Nederlanden waren, gingen naar de Oostenrijkse tak van Habsburg. Het vuurwerk om de Vrede van Utrecht te vieren was op 14 juni 1713.

1748 Vrede van Aken

Het bleef in de achttiende eeuw erg onrustig in Europa. In 1740 brak er weer een oorlog uit en weer ging het om een troonsopvolging. Frankrijk en Pruisen gingen er niet mee akkoord dat een vrouw, Maria Theresia von Habsburg, in Oostenrijk aartshertogin werd. Het kan natuurlijk zijn dat ze echt principiële bezwaren hadden, maar het viel toch vooral op dat ze aasden op interessante stukken gebied van Oostenrijk. 

In 1748 eindigde de oorlog met de Vrede van Aken. De tegenstanders van Oostenrijk hadden wel veel overwinningen behaald, maar erg veel gebied hadden ze niet gekregen. Op 13 juni 1749 werd de vrede met een vuurwerk op de Hofvijver gevierd. 

17 februari 1966

Voor het laatste vuurwerk dat ik hier wil bespreken, was de aanleiding gelukkig niet een oorlog en de daaropvolgende vrede. Nee, de oorzaak was liefde. En wel de liefde van de toenmalige kroonprinses Beatrix voor haar Claus von Amsberg. 

Op 17 februari 1966 gingen ze in ondertrouw. ’s Morgens deden ze aangifte in het stadhuis van Baarn, gevolgd door een rijtoer. ’s Middags waren er in Den Haag diverse feestelijkheden. Het gemeentebestuur bood een bijeenkomst in de Ridderzaal aan. De toen nog jonge cabaretier Paul van Vliet bood het jonge paar diverse cadeaus aan, waarvan de regenjas voor prins Claus vooral bekend is geworden. En ook in Den Haag was er een rijtoer. ’s Avonds ging het koninklijke gezelschap naar een voor-stelling van Shakespeare’s Midzomernachtsdroom en om half twaalf sloot een vuurwerk op en boven de Hofvijver de dag van de ondertrouw af.