Trefcentrum Paard

Het was zo’n heerlijke, bijna zeldzame warme septemberavond in het oude centrum van Den Haag. We slenterden richting Grote Marktstraat; na een gezellig etentje op de Brouwersgracht gingen we voor een borreltje naar de Boterwaag. Het was een uur of tien en er heerste een levendige sfeer op straat met vele flanerende stelletjes die ook op weg waren naar de Grote Markt. Het was voor het eerst sinds jaren dat ik, mijn zus Karla en zwager Do, en mijn Canadese vrouw Monique samen uit waren in het nog vroege nachtleven van Den Haag. 

Een doffe drumbeat galmde over de drukke Prinsegracht. Toen we wat dichterbij de bron van dit ritmische vertier kwamen, realiseerde ik me dat het uit een openstaande deur van het pand op nummer 12 kwam. “That used to be het Paard van Troje”, zei ik tegen Monique, die me uitdrukkingsloos aankeek zonder enig idee waar ik het over had. Twee grote kerels, uitsmijters denk ik, stonden dominant in de deur-opening. Binnen kon ik nog net wat schimmen van modieus geklede mensen aan de bar zien staan. Ik was wat verbouwereerd, dit was niet hetzelfde Paard zoals ik me het herinnerde uit die zo onstuimige zeventiger jaren. 

Trefcentrum voor jongeren

In het voorjaar van 1971 was ik samen met wat vrienden bij een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd door wethouder van Sport, Recreatie en Cultuur Piet Vink in Amicitia op het Westeinde. Hij wilde een voorstel voor de Haagse gemeenteraad brengen om een, zoals dat toen heette, uniek Trefcentrum voor Haagse jongeren te realiseren. Een Trefcentrum dat een thuis moest zijn voor de jeugd van de binnenstad en waar het gebruik van softdrugs gedoogd zou worden. De aanwezige Haagse Politie Commissaris C.N. (Kees) Peijster deelde mee dat de politie, onder voorbehoud, oogluikend het gebruik van softdrugs binnen de muren van het Trefcentrum zou toestaan. Later dat jaar en na veel vergaderingen stemde de
gemeenteraad in met de voorgestelde plannen van Wethouder Vink. Een budget van 425.000 gulden werd beschikbaar gesteld voor de aanschaf van een pand, inclusief renovatiekosten. Een jaar later op zaterdag 21 oktober 1972 was het dan zover, de stichting Trefcentrum opende de deuren van het vroegere Katholieke meisjespensionaat Huize Angela aan de Prinsegracht op nummer 12.

De reglementen van de stichting waren onder andere gebaseerd op een vooruitstrevend jongerenbeleid; één waar jonge mensen van elke socio, economische of culturele achtergrond zichzelf zouden kunnen vinden in de nieuwe veilige ruimte van het Trefcentrum. Dit alles onder toezicht van de door de gemeente aangestelde Frits Berger en Peter den Haring die samen het leiderschap, coördinatie en programmering van de stichting op zich zouden nemen. Ook werden er twaalf leden aangesteld die als vrijwilligers samen met Frits en Peter het dagelijkse bestuur van de stichting vormden. Al snel na de opening werd de naam van het Trefcentrum voor klaarblijkelijke reden omgedoopt tot het Paard van Troje.

Er waren die eerste jaren vele strubbelingen tussen leiding en leden want er waren zoveel tegenstrijdige belangen die nagekomen moesten worden. De grootste groep van die jongeren kwam voor de ‘live’ optredens, een jointje en/of een biertje aan de bar. Op de bovenverdieping werd yoga beoefend, in een andere ruimte werden ongewone of niet-commerciële films vertoond. Op de eerste etage was het theehuis en daar tussen de Perzische tapijten en op het afgedankte meubilair vonden de hippies, dichters en intellectuelen elkaar in een relaxt rokerig sfeertje. In het macrobiotische eethuis De Kiem stond voor een luttel bedrag gezond eten op het menu. Beneden in de kelders waren oefenruimtes voor beginnende muzikanten.

Overdag was de stichting ook actief. Zo werden er educatieve cursussen gegeven aan hen die moeilijk in het ‘systeem’ pasten. De jongeren uit die beginjaren kwamen voornamelijk uit de armere centrumbuurten en de nabijgelegen Schilderswijk, waaronder ook jongeren van Marokkaanse en Turkse afkomst. Hells Angels begonnen, tegen alle regels in, harddrugs te verhandelen met als gevolg dat er steeds meer agressie en daarmee geweld tussen al die verschillende groeperingen uitbrak. De politie moest vele malen ingrijpen. De goedwillende jongeren voor wie het Paard bedoeld was, voelden zich niet langer veilig, wat voor de meeste stafleden genoeg reden was om op te stappen. De deuren aan de Prinsegracht 12 gingen dicht.

Tijd voor een hardere lijn

Programmacoördinator John van Vueren was de enige die overgebleven was van de oude garde. Peter den Haring keerde ook weer terug en bracht een nieuwe staf met zich mee met onder andere ex-Q65 gitarist Joop Roelofs. Er zou een scherpere orde worden ingesteld, met name het aanpakken van de harddrugshandel binnen het Paard door het aanstellen van een huis-hasjdealer. Ook dat werd oogluikend toegestaan door de politie, maar toen de Haagse Courant in 1975 een artikel publiceerde waarin werd beschreven hoe laks de wet op narcotica werd toegepast in het centrum dwong deze negatieve publiciteit de politie tot actie over te gaan. Wederom werd het Paard gesloten. Peter den Haring werd gearresteerd voor ‘het gelegenheid geven aan drugshandel’. Hij zat een maand in voorarrest en werd uiteindelijk veroordeeld tot veertien dagen cel, maar werd direct vrijgelaten samen met huis-hasjdealer Rob van Rijn. 

Joop Wiersma en Bertus Kleerenkooper namen de rol van huisdealers over en maakten het daarmee een beetje commerciëler. Misschien zijn die twee wel de grondleggers geweest van het coffeeshop fenomeen, waar Nederland in het buitenland zo bekend (of berucht) om is. Niet lang daarna werd Peter den Haring aangesteld als adviseur in een Drug Advies Commissie bij Justitie. De D.A.C. bracht een rapport uit aan de toenmalige minister van Justitie De Ruiter over het tolereren van huis-hasjdealers in jongerencentra.

Zelf heb ik het Paard in die roemruchte zeventiger jaren meer dan geregeld bezocht, niet alleen als bezoeker maar ook om er als drummer op te treden. Eerst met mijn broer Paul in de vroege jaren zeventig met onze band CITY, later nog een paar keer met Ton van der Meer & Gestoordt. In 1980 heb ik bestuurslid Peter van Zon bijgestaan met advies bij de aanschaf van de eerste videoapparatuur voor de stichting. Samen met zwager Do heb ik op 12 februari 1981 een van de eerste video-opnames gemaakt in het Paard; een optreden van de Ierse band U2. Een fragment van die opname is te vinden op YouTube, waar we een heel jonge Bono in de kleedkamer zien voordat de band het podium op gaat. Die februari-avond in 1981 was mijn ‘swansong’ bij de Stichting Het Paard van Troje! Later in juli van dat jaar verhuisde ik naar de andere kant van de wereld en jarenlang bleven die jeugdige escapades van mij in het Paard diep verborgen herinneringen. Tot op die eerder besproken zwoele septemberavond voor de deur van Prinsegracht nummer 12. Een ware déjà vu!