Viering van 135 jaar Haagse Passage

Afgelopen jaar werd door het Coronavirus op bescheiden wijze het 135-jarig bestaan van De Haagse Passage gevierd. Naar aanleiding hiervan is onlangs het boek Verhalen van De Passage verschenen. Hierin staan vele foto’s en een voorwoord van de Haagse burgemeester Jan van Zanen. De Haagse Passage behoort met de nog bestaande passages in Brussel, Milaan en Moskou, tot de mooiste van Europa.

De Haagse Passage – inmiddels zelfs een rijksmonument – werd naar Parijs voorbeeld gebouwd en op 4 mei 1885 door wethouder Johan Pieter Vaillant geopend. Enkele jaren daarvoor had Rotterdam, als eerste grote stad, een Passage laten bouwen en zagen enkele particuliere Haagse investeerders een enorme potentie om in het centrum van Den Haag ook een passage te realiseren. Zo werd op 25 augustus 1882 de naamloze vennootschap De Passage opgericht. Zij kregen volledige medewerking van de gemeente Den Haag, die het centrum toegankelijker voor voetgangers wilde maken. Door de komst van De Passage konden voetgangers toen al van het overige wegverkeer gescheiden worden. Wat dat betreft is dit ook nu nog actueel. Het betekende echter dat op de plek waar De Passage zou moeten worden gerealiseerd, de panden in handen van particulieren, uitgekocht moesten worden, voordat er tot sloop kon worden overgegaan. Dat een eigenaar in de Spuistraat weigerde mee te werken aan de bouw van De Passage, is tot op heden zichtbaar, doordat deze ingang, ten opzichte van de ingang aan het Buitenhof, smaller is. De totale bouwkosten werden destijds op 1.600.000 gulden geraamd en de bouw werd uiteindelijk aan de Belgische aannemer Mortiaux gegund, met als architect Henri Rieck. Het eerste ontwerp was van de architecten Van Wijk en Wesstra, die zich hadden laten inspireren door de imposante Brusselse Galeries du Roi en de Galeries de la Reine, in Parijs. In 1888 werd vanaf de rotonde al een eerste aanzet tot de derde arm gemaakt (slechts dertien meter), in de nog later aan te leggen Hofweg. Pas in 1928 kon de derde arm door architect Jos Duijnstee in expressionistische stijl gebouwd worden. Sedert september 2014 werd De Passage nog uitgebreid met een modern gedeelte tussen de Spuistraat en de Grote Marktstraat. Dit was van wezenlijk belang voor het voortbestaan van De Passage. Het ontwerp is van architect Bernard Tschumi uit New York en gebouwd op de plaats van het eerste grote warenhuis van Den Haag, Grand Bazar de la Paix, dat in 1906 werd geopend. De directie van De Passage mikte op het hogere marktsegment dat in die tijd voornamelijk bestond uit beter bedeelde dames. De Passage is als winkel met woonhuis ontworpen. In 1952 werd de winkeliersvereniging, Passage Belangen, opgericht. De winkel van P.W. Akkerman is sinds 1910 één van de langste zaken in de Passage. In het ontwerp van de architecten Van Wijk en Wesstra was een hotel ingetekend – het latere Hotel du Passage – met als eerste hotel in Den Haag een lift. Op 10 oktober 1970 werd dit hotel, wegens te weinig gasten, gesloten. In de jaren tachtig vatte de Passagemaatschappij het plan op om de sinds de jaren zeventig vrijgekomen ruimte, van onder meer het Passage Theater, als hotel te verbouwen. Besprekingen met de directie van Novotel leidden tot een grondige verbouwing en op 25 juli 1991 opende zij de deuren. Het viersterrenhotel kreeg 106 kamers, een aantal vergaderzalen en op de begane grond een bar en restaurant. Een van de ergste gebeurtenissen die De Passage in haar bestaan heeft ondergaan, was de grote brand op zaterdagavond 7 april 1990, die ontstaan was bij het filiaal van All Wave, dat totaal uitbrandde. Alleen dat gedeelte van De Passage had brandschade en een aantal omliggende winkelpanden had slechts water- en rookschade. Tussen de jaren 2000 en 2008 vond een grote renovatie plaats en uiteindelijk werd in 2017 het glazen dak vervangen.