December: feestmaand van alle tijden

We zitten weer aan het begin van (wat mij betreft) de mooiste maand van het jaar. In elk geval de gezelligste maand van het jaar. Waar je, als je 76 bent zoals ik, met veel genoegen op met name het Haagse verleden terugkijkt. Het Sinterklaasfeest is nu net achter de rug, we hebben het nauwelijks of bescheiden gevierd dit jaar. Althans, niet zoals we het gewend waren als kind, ouders of grootouders. In mijn geval is het zelfs de eerste keer dat ik het helemaal niet heb gevierd. Momenteel moeten we het even doen met louter herinneringen.

Na het vertrek van de Sint en zijn aanhang terug naar Spanje, begonnen de voorbereidingen op de kerstdagen. Aanvankelijk met uitsluitend echte bomen en kaarsen natuurlijk. Die boom werd vrij laat aangeschaft, soms zelfs pas op de dag voor kerst. Deels omdat hij dan langer meeging en deels omdat de prijzen lager lagen. Mijn schoonvader ging zelfs pas naar de Haagse Markt als de kerstbomenverkopers bezig waren met opruimen van de restvoorraad. “Dan kreeg ik ze altijd voor niets mee”, zei hij ter verklaring. Overigens was mijn ma er al van overtuigd dat je glycerine moest toevoegen aan het water in de kerstboomstandaard, want dan bleef-ie langer fris en viel hij niet zo uit. Zo gebeurde het dus in ons huis aan de Zuiderparklaan. Later heb ik dat ook lang volgehouden en ik moet toegeven dat ze gelijk had. Tot het moment waarop de kunstbomen de macht grepen overigens, toen was glycerine niet meer nodig. Terzijde: het fabriceren van een kerstdorp of op z’n minst een kerk in de sneeuw, is al een oude gewoonte. Althans, ik kan mij herinneren dat mijn pa altijd zijn uiterste best deed om elk jaar een nieuw ontwerp te maken en dat hij apetrots was op zijn werkstukken. Die waren een getrouwe kopie van de echte kerken, maar wel wit natuurlijk, want dat paste beter bij het jaargetijde.

Het sneeuwde in die jaren ook weleens met kerst, een decor dat we nauwelijks meer kennen. Naar mijn idee heeft het in 2010 voor het laatste gesneeuwd. Die kerkjes werden door mijn pa overigens voorzien van verlichting. Nee, geen LED of ander modern spul, dat was er in de jaren vijftig en zestig nog niet. In plaats daarvan gebruikte hij van die grote, platte batterijen die hij met een snoertje verbond met kleine (fiets-)lampjes. En dan was er licht achter de rode ramen, want in zijn optiek moesten de mini-kerken wel voorzien zijn van rode raampjes. Dat rood had wellicht meer met zijn politieke voorkeur te maken (fervent lid van de PvdA) dan met zijn geloofsbasis. Want mijn vader vond kerkjes maken wel leuk - al was het maar voor de sfeer in huis - maar had niets op met de kerk en welk geloof dan ook. Hij was atheïst pur sang. Kerstmis is ook na mijn vertrek uit het ouderlijk huis een traditie gebleven die we als gezin koesterden. Een traditie die ik ook weer stevig gehandhaafd zie bij onze kinderen en inmiddels kleinkinderen. Het zat en zit nog steeds in de genen.

En als de kerstboom dan weer buiten was gezet - in de tijd van de kerstbomenjachten waar ik eerder over schreef was zo’n uitvallende boom zó weg - begon de voorbereiding van Oud en Nieuw. Aan de bomenjacht deed ik trouwens zelf als jongetje niet mee. Daar was ik te klein voor en derhalve kansloos in de ‘van-man-tot- man’ gevechten. We weten allemaal dat het er in Den Haag stevig aan toe kan gaan, vooral in de omgeving van de Goeverneurlaan. Van oudejaarsavond herinner ik mij natuurlijk vooral het oliebollen bakken en het vuurwerk op straat. En het sjoelen, dat om de een of andere reden heel lang deel uitmaakte van het
‘activiteitenpakket’ op oudejaarsavond. Het oliebollen bakken, dat ik mijn pa elk jaar zag doen, heb ik als traditie voortgezet. Met de hulp van kleinkinderen, dat weer wel. Dat zal er dit jaar echter niet van komen: te weinig gezelschap aanwezig om het zelf bakken van oliebollen echt nuttig te doen zijn. Wat we overigens kunnen verwachten van het vuurwerk dit jaar, moeten we nog zien. Ondanks dat onze kerst en oudjaar er ten opzichte van alle voorgaande jaren anders uit zal zien, wens ik u toch heel fijne dagen toe.