Het was Vrede, Den Haag 5 mei 1945

In de laatste maanden van de oorlog (1940-1945) stond ik elke dag, met andere lot-genoten in weer en wind, met mijn pannetje bij de uitgang van de lagere school in de Atjehstraat te Den Haag te wachten bij de aldaar gevestigde gaarkeuken. Veelal samen met mijn broertjes, buren en vele andere buurtgenoten stond ik te wachten op een smakeloze, overgebleven warme hap voedsel. 

Er was honger, heel veel honger en ieder hapje voedsel was meer dan welkom. Het was Vrede had men mij verteld. Vrede voor eenieder. Ondanks de terreur van bommen en kwellingen, koude, honger, bietenbollen en vele andere niet te eten variaties van de aan ons toebedeelde kleurrijke rantsoenen, hadden wij, hoewel op het nippertje, als uitgehongerde breekbare skeletten de oorlog overleefd. 

Vrede: De oorlog was over, maar ik stond op 5 mei 1945 in de ochtend vol moed en vertrouwen als een van de laatste der Mohikanen, buiten voor de deur van de gaarkeuken zonder besef van tijd, met mijn pannetje te wachten op een schamele schep pap zonder melk. Vrede: Maar ik voelde de honger als gisteren en de weken ervoor. Er was geen verschil, honger als altijd. Plotseling nog hijgend en bijna ademloos de stem van mijn moeder. Als een vallende ster stond zij naast mij. Ze deed mij volkomen verrast uit mijn gedachten en wachten ontwaken. Ze trok mij zwijgend maar vastberaden weg van de deur en het krassende ketel geschraap en zei: “Bert ga mee, kom er is feest in de stad. Er wordt gedanst en gezongen en er zijn vlaggetjes, rood, wit, blauw, voor alle kinderen. Kom het is vrede, kom mee naar de stad. Het is voorbij het is vrede, kom!” 

We waren bevrijd en we konden weer lachen en zingen. Pas later, heel veel later, begreep ik de symboliek van de vlag en zijn betekenis: de psychologische waarden, de impact op lichaam en geest en de oeverloze rijkdom te mogen leven in absolute vrijheid. Onze vrijheid. 

Maar de herinnering aan toen, de gaarkeuken en het proces van kinderlijke blijdschap met de gedachte aan een vlaggetje, wapperend op de wind en het gevoel van Vrede, samen met mijn moeder, ben ik nooit vergeten. Het was Vrede op 5 mei 1945.