Sportman van het jaar wint goud

Veel Hagenaars en Hagenezen (maar die lopen er altijd met enige schroom) kennen ‘de Fred’ en weten dat daar tussen de Willem de Zwijgerlaan en het Frederik Hendrikplein de wasserij van de familie Veldkamp gevestigd is. Niet meer gerund door de ouders van schaatser Bart Veldkamp, maar inmiddels door zijn zus. ‘Gouden’ Bart (vanwege zijn Olympische titel op de 10 km) is inmiddels gevestigd in Noorwegen, waar hij met zijn Noorse vriendin woont. Maar van waaruit hij graag nog terugkijkt op de gedenkwaardige 20^ste februari 1992, toen hij in Albertville goud behaalde op de langste schaatsafstand.

In de eerste plaats kijkt hij terug op de bijzondere omstandigheden, want op de Olympische Spelen waarbij voor het laatst op een buitenbaan werd gereden, waren de omstandigheden belabberd. Maar Hagenaar Bart Veldkamp (die een vast duo vormde met zijn begeleider pa Veldkamp en Ab Krook als coach had) trof het in die 10 km, omdat de weersomstandigheden juist toen voor iedereen gelijk waren en hij concurrent Jahann Olav Koss 2,5 seconde voor bleef, nadat hij de Italiaan Roberto Sigell in zijn eigen 10 km bijna op een ronde had gereden. En dan komt de eerste vergelijking met de omstandigheden nu. Bart vertelt: “Nu vliegt de hele Olympische ploeg gezamenlijk in een vliegtuig terug naar huis, ik reed toen samen met de andere Hagenaar Thomas Bos (die 11^e werd) terug naar huis. Maar ik wist niet wat me daar te wachten stond. Er was ons alleen gevraagd om onderweg even te stoppen bij een wegrestaurant, alwaar we geïnformeerd werden over het verdere ritueel. En tja, toen was er die grandioze huldiging, eerst op het Oude Stadhuis aan de Groenmarkt in aanwezigheid van Burgemeester Havermans en later gevolgd door die op de Frederik Hendriklaan. Er was een heus podium gebouwd en duizenden mensen waren aanwezig. Dat was echt fantastisch.” Overigens maakte ondergetekende die huldiging op de Fred live mee, want ook mijn vrouw en ik vonden het uniek om de gouden Hagenaar toe te juichen.

De vraag is of er een groot verschil zal zijn tussen de Olympische Winterspelen van toen en die van nu in China. Het grootste verschil is natuurlijk het feit dat het toen de laatste buitenwedstrijd was en nu vindt het schaatsen binnen plaats, zoals al vanaf Lillehammer in 1994 het geval (waar Bart brons haalde) en in Nagano in 1998, toen Bart ook brons pakte, maar toen in de hoedanigheid van ‘schaatsende Belg’. Bart wilde wel blijven schaatsen, maar had de wens om wat losser te komen van het strakke juk van het Nederlandse schaatsregime. Zo won Veldkamp in 1997 het eerste Belgische kampioenschap allround, dat verreden werd op de Uithof in Den Haag.

Bart ziet overigens weinig fundamentele verschillen in de benadering van de schaatsport toen en nu. “Ach ja, de techniek is inmiddels na zo’n vijfentwintig tot dertig jaar behoorlijk verbeterd. En in mijn tijd bestonden er nog geen WK-afstanden, maar een allround toernooi. Alleen op de Olympische Spelen was het mogelijk om als specialist (de 5 en 10 km waren mijn afstanden) iets bijzonders te doen. Maar overigens werken alle wintersporters naar dat ene moment toe. De hele entourage van de Olympische Spelen is bijzonder, maar uiteindelijk is het een wedstrijd waar je helemaal naar toe leeft, dat zal in Peking niet anders zijn dan in Albertville, Lillehammer of Nagano. Je hebt dat ene moment waarop je er helemaal voor gaat. Ook in Albertville was de sfeer groots, maar de omstandigheden soms dramatisch. Zoals op de 5 km waarop ik niet verder reikte dan de vijfde plaats.” Maar op de 10 km stond er dus goud te wachten voor de Haagse topschaatser, hetgeen hem behalve ‘eeuwige roem’ ook nog eens de titel ‘sportman van het jaar’ opleverde. En nu woont hij dus in Noorwegen, maar functioneert hij wel als side kick in Hilversum in het NPO-presentatieteam, dat de Olympische Winterspelen straks van commentaar en analyses zal voorzien. À propos, we zitten nu toch in de tijd, dat elke twee graden nachtvorst aanleiding is om te speculeren over een eventuele Elfstedentocht (de laatste was in 1997): Bart nam ook nog drie keer deel aan deze ‘tocht der tochten’, in 1985, 1986 en 1997.