Winters in Den Haag: pure nostalgie

Je hoort het veel om je heen: “Vroeger waren de winters nog echte winters, het vroor en sneeuwde elk jaar, we hadden altijd een witte kerst.” We weten dat het niet waar is, maar in ons geheugen overheersen altijd de herinneringen die we graag terugzien. Natuurlijk staan ook mij de jaren bij dat ik kon schaatsen in het Zuiderpark en ik ben ook geneigd te veronderstellen dat dat elk jaar mogelijk was. Maar in alle nuchterheid weet ik dat het niet echt zo was. Niet altijd was die opgespoten ijsbaan in het Zuiderpark zo fraai als ik zou willen.

Ik had het grote voordeel dat ik op de Zuiderparklaan woonde, slechts een eindje lopen van dat mooie Zuiderpark. Jaren eerder konden we nog schaatsen op het water van de Soestdijksekade, nóg dichterbij. Dat was in de tijd dat de vaarten in Den Haag gewoon dicht vroren en nog niet opengehouden hoefden te worden voor de doorvaart. Dus ging ik met de klemschaatsen (vreselijke dingen waren dat overigens) naar de hoek van de Soestdijksekade en de Zuiderparklaan en deed aan de rand van de kade, vlak naast de brug, mijn schaatsen aan. Ik zei het al, het waren klemschaatsen. Geen noren nee, dat leek mij als jongen van twaalf jaar toch een ‘brug te ver’. Klemschaatsen waren de ‘opmaat’ naar echte ijshockeyschaatsen, waar elk jongetje van droomde. Bij klemschaatsen droeg je hoge, stevige schoenen, een soort laarsjes avant la lettre. Die maakte je met een sleutel vast op de klemschaatsen. Dat ging wel eens mis en dan viel je op het ijs wanneer je schaats losschoot van de laars, maar in het algemeen was er redelijk mee te schaatsen. Later, toen er in het Zuiderpark geschaatst kon worden op de schaatsbaan die door de brandweer gerealiseerd was, beschikte ik over de echte ijshockeyschaatsen. En werd er - voor mijn gevoel althans - door de meisjes wel naar mij omgekeken. Zoals door Loesje Veenstra, mijn klasgenote in de zesde klas (huidige groep acht), die ik al eens eerder met een mooi ringetje in een luciferdoosje had verrast om haar van mijn liefde op de hoogte te stellen. Ze woonde in de Staverdenstraat en ik mocht zowaar een keer op bezoek komen van haar moeder. Het is nooit wat geworden, maar dat terzijde. Bij de reünie van mijn jaargang aan de Theo Thijssenschool in 2004 bleek zij te zijn overleden. 

Schaatsen was dus ook een beetje ‘sjans zoeken’. Die activiteit verplaatste zich twee of drie jaar later naar de HOKIJ op Houtrust. Tja, en daar werd je echt alleen maar serieus genomen als je op ijshockeyschaatsen verscheen. En meisjes natuurlijk op echte kunstschaatsen. De HOKIJ, daar gebeurde het allemaal: het rondjes rijden en voorzichtig of juist opzichtig contact zoeken met de meisjes, dat was het ware leven.

Sneeuwen deed het absoluut niet elk jaar, al onderstrepen we in verhalen aan onze kleinkinderen nog zo graag dat het wel zo was. Langlaufen was noch in het Zuiderpark, noch in het duingebied goed mogelijk. In 1979 was het een bijzondere winter, waarin op één dag zoveel ijzel viel in Den Haag, dat ik in staat was vanuit Duindorp op mijn schaatsen (jaja, nog steeds ijshockeyschaatsen) naar mijn werk in Voorburg te schaatsen. En ’s avonds weer terug. Maar dat was een uitzondering die ik natuurlijk niet graag vergeet. Een echte winter werd het in 2010 toen de Bosjes van Poot onder een dikke laag sneeuw bedekt waren en weer eens van een echte winter gesproken kon worden. Maar de zwaarste winter maakte ik mee in de winter van 1963/64 toen ik als militair de kaderopleiding in Ede (Simon Stevinkazerne) volgde en de lokale legerleiding het wel opportuun vond om het hele peloton ’s avonds laat de bossen in te jagen bij -20 graden vorst. Met twee man in een sheltertentje, kleding aanhouden in de slaapzak en tegen elkaar aan liggen. Twee mannen dus! Dat was een echte winter. Die ik later alleen maar meemaakte tijdens de wintersportvakanties. Niet meer in een sheltertentje, maar in een keurig appartement, in Oostenrijk, Duitsland of Italië. Maar dat is slechts vermeldens-
waardig omdat ik daar als Hagenaar naartoe ging. Want wintersportactiviteiten in Den Haag waren alleen maar mogelijk dankzij SnowWorld en De Uithof.