Lente in Den Haag; de hoop en de ‘eendenvijver’

et is best lastig om terug te denken aan de lente in Den Haag op het moment waarop elders in Europa een volstrekt zinloze oorlog wordt gevoerd. Met veel slachtoffers, die daar niet om hebben gevraagd. Toch staat voor mij het woord lente symbool voor hoop en een nieuw begin. Het is immers de opvolger van een strenge winter, van sneeuw, van korte dagen, van kou, van warme haarden… Het is de aanloop naar de zomer, het begin van nieuw leven, de tijd van ‘alle vogels leggen een ei’, de dagen die weer langer worden, het groen worden van de bomen, het ontluiken van de krokusjes op het Lange Voorhout. De lente is symboliek, het geeft weer hoop. Zoals ooit de Praagse Lente nieuwe hoop gaf.

In mijn herinnering was de lente het startsein voor twee activiteiten: de ‘grote’ schoonmaak en de ‘gang naar buiten’. De grote schoonmaak was de jaarlijks terugkerende verslaving van veel huisvrouwen. Om de een of andere reden moest juist in de maanden april of mei het hele huis op zijn kop; alles moest grondig worden gereinigd, gewassen en vooral opgeruimd. En dan moest er ook nog ‘behangen’ worden, want in de schoonmaakdrift toonde geen huisvrouw zich ook maar enigszins geremd. Opgeruimd? Jazeker, al het overbodige moest worden aangemeld bij het grootvuil, dat in die tijd nog gewoon werd opgehaald. Verder moesten – letterlijk – alle gordijnen en vitrage worden verwijderd, gewassen en weer teruggehangen. Nu was dat niet helemaal onlogisch, want er werd in die tijd (mijn jonge jaren dus) in huis veel meer gerookt dan vandaag de dag. Bij een verjaardag was het immers niet ongebruikelijk om op elk tafeltje een voorraadje sigaretten klaar te zetten, zodat alle verslaafden vrijelijk hun gang konden gaan. Dat leverde behalve veel gezelligheid en longschade ook veel bruine vitrage op en dat loste je als gemiddeld huisgezin dan op met en bij de jaarlijkse schoonmaak. 

Er zat nog een vervelend aspect aan de grote schoonmaak: bij 95% van de huisgezinnen moest de woning ook deels van ‘nieuw behang’ worden voorzien. Dat was voor een deel van onze mannelijke populatie een ware martelgang. Het uitzoeken van het juiste behang met behulp van vele, lastig hanteerbare behangboeken, het huren van een behangtafel en vervolgens netjes behangen. Uiteraard wel naadloos en bij patroonbehang was het zaak om de patronen in elkaar te laten overlopen. Mij lukte het na twee moeizame aanloopseizoenen redelijk om met het nieuwe behang een goede indruk te maken en na een paar jaar begon ik het zelfs wel leuk te vinden.

De grote schoonmaak dus, waarin man en vrouw elk hun eigen aandeel hadden. Beiden voldeden aan het gemiddelde verwachtingspatroon van de bevolking in die tijd: de schoonmaak was een ‘ijzeren wet’. Net zoiets als ‘wasdag op maandag’. Twee dwangmatige onderdelen van de stadscultuur. Onderdelen die al lang verdwenen zijn; wassen gebeurt immers op elke willekeurige dag dankzij het bestaan van de wasmachines, schoonmaken gebeurt het hele jaar door en roken doen we steeds minder binnenshuis. Bovendien is de taakverdeling tussen man en vrouw aanmerkelijk verschoven; we wagen ons nu allebei aan schoonmaken en opknappen.

De lente betekende ook: weer naar buiten gaan. In mijn geval was dat veel wandelen in het Zuiderpark, weer fijn korfballen op het veld (aan de Escamplaan bij Die Haghe, later in de Baambruggestraat) na een lange winterstop (toen zaalsport nog niet tot het normale pakket behoorde). Weer fijn wandelen in het Zuiderpark? Dat gebeurde vooral met mijn dochter, die in 1964 geboren was en niets zo leuk vond als rondtrippelen (want wandelen deed ze toen nog niet echt) bij de Eendenvijver in het Zuiderpark, dichtbij onze verblijfplaats aan de
Soestdijksekade. Het Zuiderpark met Ot & Sien en het Rosarium.
En vlak bij het Openluchttheater en het ADO-stadion, niet te vergeten. Allemaal plekken die om de een of andere reden met de lente kunnen worden geassocieerd. Net zoals de bijgeplaatste foto’s. En al mijn mooie lenteherinneringen.